Халық мұрасының шырақшысы

Уақыты: 10.07.2018
Оқылды: 1241
Бөлім: РУХАНИЯТ

Алматыдағы «Ғылым ордасы» кітапханасының мәжіліс залында белгілі ғалым, филология ғылымдарының кандидаты Тоқтар Әлібековтің шығармашылығына арналған  «Ұлттық қолжазба мұра және оның өзекті мәселелері» атты «дөңгелек үстел» өтті. Оған қаланың зиялы қауым өкілдері, ғалымдар мен ақын-жазушылар, өнер және мәдениет қайраткерлері қатысты.

Ғылыми кеңесті ашып, жүргізген М. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры Уәлихан Қалижан өзінің кіріспе сөзінде мерейтой иесі Тоқтар Әлібековтің асқаралы алпысқа үлкен абыроймен жетіп отырғандығын тілге тиек етті. Ғалымның ұлт руханиятына қосып келе жатқан сүбелі үлесіне жан-жақты тоқталды.
Тоқтар Кесімұлы Мұхтар Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының қабырғасында қызмет еткен ширек ғасырдан астам уақытта аға лаборанттан бастап бөлім меңгерушісі лауазымына дейін көтерілді. Елімізге белгілі әдебиет зерттеушісі, фольклортанушы, текстолог ретінде мәлім.
– Ғалымның қазақ халқының рухани қазынасын толықтыруға сіңірген еңбегі ерен. Бүгінге дейін оның жеке және өзге де авторлармен бірлесе зерттеген 150-ге жуық еңбегі ел игілігіне айналуда. Сондай-ақ, ол «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында қолға алынған «Бабалар сөзі» жүз томдығын құрастыруға белсене атсалысты. Қазақ әдебиеті тарихындағы тұлғалардың өмірі мен шығармашылығы туралы жазған ғылыми еңбектерінің өзі бір төбе, – деді Уәлихан Қалижанұлы.
Бұдан кейін көрнекті ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Нұрлан Оразалин ғылым жолының инемен құдық қазғандай қиын жол екенін сөз етті. Шаң басқан архивтерді ақтарып, бабалар мұрасын қайта жаңғырту асқан төзімділік пен қажыр-қайратты қажет ететінін тарқатты.
– Бүгін біз қазақ дейтін халықтың арғы-бергі тарихын бір ізге салып келе жатқан киелі шаңырақта бас қосып отырмыз. Тіл, әдебиетті зерттеу – күрделі сала. Міне, осы жолда талмай еңбек етіп келе жатқан Тоқтар бауырымның жеткен жетістігі аз емес. Бірде Сүйінбай Аронұлының 200 жылдығына орай ақын шығармашылығы жайында мақала жазу керек болды. Шыны керек, сөз зергері туралы Жамбылдың жырларынан, Сұлтанғали Садырбаев пен Рахманқұл Бердібаевтың естеліктерінен бір кісідей таныспын. Бұдан басқа да құнды деректер табылып қалар деген оймен Тоқтарға хабарласқанымда, ол менің поштама Сүйінбай туралы жазылған 500 беттен тұратын кітаптың электрондық нұсқасын салып жіберіпті. Осы еңбектерді оқи отырып мен Сүйінбай ақынға қатысты мол деректерге қанықтым. Тоқтардың терең білім иесі екеніне Құланаян Құлмамбет туралы монографиясын оқығанда тағы да көзім жетті. Сондай-ақ, Албан Асан, Бөлтірік шешен, Көдек ақын шығармаларына да ерекше ден қойғандығы оның халқымыздың асыл мұрасына адалдық танытқанының айқын көрінісі, – деді Нұрлан Мырқасымұлы.
Филология ғылымдарының докторы, профессор Жұмат Тілепов,  Қазақ ұлттық университеті журналистика факультетінің деканы Сағатбек Медеубеков, тағы басқа өнер және мәдениет қайраткерлері ғалым еңбектерін жан-жақты саралады. 
Сондай-ақ, жиында Тоқтар Әлібековтің «Ойтамызық», «Халық әдебиеті және тарихи жад» атты екі кітабының тұсауы кесілді. Мерейтой иесін құттықтауға жерлестері де арнайы келіпті. Ұйғыр ауданы, Кетпен ауылдық округінің әкімі Берік Шаймухаев аудан әкімінің ыстық сәлемін жеткізіп, ғалымға ауданның Құрметті азаматы атағын салтанатты түрде табыс етті.

Болат МӘЖИТ