Оқи отырыңыз
«Қор болған басым-ай нем бар еді? Осыншама рухани азып, тойымсыздықтан жан дүнием тозып кететінін қалай ғана байқамағанмын? «Тек жүрсең, тоқ жүресің», деген елдің-ақ ұрпағы едім ғой. Қу дүниенің көзіме құрт болып түсіп, жанарымды шел басқанын енді білгенімнен не қайыр?! Алланың берген адал ырыздығын арам жолмен табуды кәсіпке айналдыратындай не күн туды басыма?! Маған дейін атағы Алатаудай асқақ тұрған ата-бабамның сүйегіне таңба түсіргенім бе сонда? Өрімдей өсіп келе жатқан ұл-қыздарымды парақордың баласы дегізгенім-ай. Әй, ақымақ басым-ай!»
Темір тордың аржағына тоғытылған ПАРАҚОРДЫҢ жанайқайы десем сене де қоймйсыз-ау. Шындығына келсем, бұл менің арманымнан туындаған ойлар...
Дәл осындай өкініш өзегіңізді өртейтінін білгенде пара алмайтын едіңіз ғой. Менің ішкі түйсігім алдаса, сіз тордың ар жағында бұлай уайымдап жатқан жоқсыз-ау. Сіз қалай да ақталып шығудың сан түрлі айласын қарастырып, түлкі бұлаңға салып жатырсыз. Әлгі молынан алған параңызды енді іске жарататын кез келді. Білімді, тәжірибелі, беделді адвокат жалдап, жанұшыра шапқылап жүр жақындарыңыз. Бәлкім, олар сіздің парақор екеніңізді тіпті, білмейтін де шығар. Сіз өйткені, кімнен қай жерде қанша алғаныңыздың есебін ешқашан айтқан да, білдірген де емессіз. Олар сіздің үй мен жұмыстың арасында таңның атысы, кештің батысы табаныңыздан тозып, шапқылап жүргеніңізді ғана көрген. Пара алып, арам ойыңыз іске асқан күні көңіліңіз де, қалтаңыз да тоқ босағаңыздан аттағанда күллі қазақтың болашағы үшін қабырғаңыз қайыса жұмыс істеп келгендей табалдырықтан еріне өтіп, беделіңізге сай қолыңызға ұстап жүрген, сіздің барлық «операцияңыздың» жансыз куәсі болған шағын сөмкеңізді жатын бөлмеңіздегі жайлы орнына қойып, жұмсақ диваныңызға жантая кетіп, сан мәрте арманға берілгенсіз. Осы сәтте қылмыс жасап келгеніңізден хабары жоқ асыл жарыңыз да балаларыңызды тыныштандырып, алаңсыз тынығып алуыңыздың қамына кірісіп кететін. Өйткені зайыбыңыз сіз парақор болмай тұрғанда, жастықтың жалындаған албырт шағында жолығып, асқақ арманға толы үмітпен сіздің қолыңыздан ұстаған еді. Алғаш пәтерден-пәтерге көшіп-қонып жүргендегі қиындықтың бәрін бірге көтерсікен. Сондай табан ет маңдай термен жеткен қызметіңізде «қылмыс» жасап жүргеніңізді білмейді ол бейбақ. Сондықтан сіз дегенде әлі күнге құрақ ұшып, алдыңыздан қарсы алып, жайылып жастық, иіліп төсек болып жүр.
Есіңізде ме, парақор пенде? Дәл осы ұсталарыңыздың алдындағы кезекті «қылмысыңызды» жасап келіп, теледидардан апталық жаңалықты көріп отырғанда бір дөкейдің пара алу үстінде тұтқындалғанын көргенде сізге де тықыр таянып қалғандай өзіңізді аз-кем уақыт жайсыз сезіндіңіз. Тіпті, дәл сол сәтте-ақ үйіңізге баса-көктеп келіп, бас салатындай абыржып қалдыңыз. Бұл бетіңіздегі маскаңыздың астында ұзақ жылдан бері бастырылып қалған ұятыңыз бен көзіңізді шелге толтырған тойымсыздықтан қапас кеудеңізге жарық түсіруге шамасы келмей, өшудің сәл-ақ алдында тұрған жүрегіңіздегі әлсіз ғана иманыңыздың жылт ете қалған сәті еді. Ұятыңыздың оянып, иманыңыздың тұтана бастағанын бірден сезген нәпсіңіз ашуға мініп, бойыңыздағы менмендік пен тәкаппарлыққа қамшыны басты-ай келіп. Осы кезде бетіңіздегі ұят өзінің үйреншікті ұясына тығылып, әлсіз иман көмескіленіп, әлгі көк сандықтың ішіндегі тірлікке паңдана қарап тұрып: «Ақымақ! Алудың жолын білмейсің бе, тып-тыныш жүрмейсің бе?», – деп ұйқастыра сөйлегеніңізге мәз болып, мырс етіп, өзіңізге-өзіңіз сүйсініп жатып қалғып кеткенсіз.
«Көп жортқан түлкі терісін алдыратынын» сіз пақыр бір жола ұмытқансыз. Парадан алған ақшаны аяйсыз ба, туыстардың ортасындағы жақсылыққа барғанда оңды-солды шашып, кішкентай баланың насыбайын атып, оны да қызық көріп, қымсынбай ұсынып, табан ет, маңдай теріңізбен тапқандай сезініп, нәтижесінде ағайынның арасында атымтай жомарт атанып, «жақсы адам» болып қалыптасып қалғансыз. Сол үшін ғой сол ағайын байғұс кінәні басқадан іздеп: «көреалмаушылардың қасақана ісі, әйтпесе, біздің «бәленбай» бөтеннің ала жібін аттамаған адал азамат еді», – деп аяушылық білдіріп, сізге шаң жұқтырмай жатқаны. Қайдан білсін сіздің үкімет бөліп берген айлығыңыз айдарыңыздан жел естіруге шамасы келмейтінін.
Бірақ сіз ақшасын шашып, алшаң басып жүргеннің бәрі парақор екен деп ойлап қалмаңыз. Жо-оқ. Құдай берекесін берсе, қарапайым еңбек адамы да барын ұқсатып, қуаныш иесінің қолына қалағанынша ұстатып, жүре алады. Өйткені оның табысы адал еді. Және оның әу бастағы ниеті «Құдай да бергенге береді» деген қазақы қағидаға берік байланған болатын. Сонымен бірге: «Аллаға сенген құстай ұшады, адамға сенген мұрттай ұшады», – деген ұстанымды өмірлік бағдаршамына айналдырып қойған олар. Аузында Алласы болған соң ғой құстай ұшып жүргені. Ал сіз парақор пенде: «құзыретті адам мен бейне бақылаудың қадағалауына түспесем болды», – деп Алланың көріп тұрғанын ескермедіңіз. Нәтижесінде мұрттай ұшып, түрмеден бір-ақ шықтыңыз. Енді неге ақталуға жанталасып жатырсыз? «Жаптым жала, жақтым күйенің» құрбаны болып кеттім деп аппақ болуға асыққанша: «Жаздым, жаңылдым» деп адам алдында кінәңізді мойындасаңыз, Алла алдында біраз күнәңіз жеңілдейтін еді-ау. Бірақ сіз қателеспейтін пенденің болмайтынын бізден жақсы білетін Ұлы жаратушымыздың қателескеннен кейін оны мойындап, тәубеге келген жанды жақсы көретінін де біле бермейсіз-ау. Шариғатпен шатағыңыз жоқ болғандықтан ғой, осылай шатасып жүргеніңіз.
Дегенмен, бұдан да құтылып шығарсыз. «Аққа құдай жақ» екен. Ақталып шықтым», – деп тағы да аппақ көрінгіңіз келіп, айналаңызды сендіруге тырысасыз. Егер басыңызға тиген таяқтың өз кінәңізден екенін шынайы сезініп шықсаңыз, онда сіз мүлде басқа адам болып ораласыз. Соншалық пара беріп шығып, енді сол параның орнын толтыру үшін қайтадан арам іспен айналыссаңыз онда құрыдыңыз. Басқа адам боласыз дегенді шамам келгенше түсіндірейін сізге. Темір торға тоғытылғанша тойымсыз нәпсіге еріп, мұрныңызды тесіп жетектеген шайтанның арбауында жүргеніңізді түсініп, жасаған қылмысыңыздың мына дүниеде жазасы шектеулі болғанымен, Алланың алдына барғанда азабы ауыр екенін ұғып, Құдайыңызды танып, құлдық ұрып, тәубеңізге келсеңіз – шынымен де сіз басқа адам болғаныңыз. Ол үшін ең алдымен сізге пара алудың ең ауыр күнәлардың қатарында екенін біліп алған дұрыс. Сөзіме дәлел сұрасаңыз, тыңдаңыз. Құдіреті күшті Құдай тағала, он сегіз мың ғаламның, күллі жаратылыстың иесі ұлы Раббымыз адамзатқа жіберген қасиетті кітабы Құран кәрімнің «Бақара» сүресінің 188-аятында: «Араларыңдағы мал-дүниелеріңді арам жолмен жемеңдер! Яғни, бір-біріңнің ақыларыңды жемеңдер. Және күнә істегеніңді біле тұрып, адамдардың малынан бір тұтамын арам жолмен жеу үшін малыңды пара қылып, әкімдерге апармаңдар», – деп анық айтылған. Осы орайда бұл аяттың сізге ғана емес, пара берушіге де тікелей қатысы бар екенін ескерткенім дұрыс болар. Сондықтан сізді парақор атандырып, темір тордың арғы жағына бір-ақ тоғытқан пара беруші жанның да құлағына «алтын сырға» іле кетейін. Сіз парақорды қылмыс үстінде ұстап беріп, көзін құрттым деп масаттанбаңыз. Жоғарыдағы Алланың әмірі мен Елшісінің (с.ғ.с) хадисіне сүйенсек, сіз де құтылған жоқсыз күнәдан. Иә, мен сізді толықтай түсініп отырмын. Әбден зәрезап қылғаннан кейін күйіп кеттіңіз де, «мә, саған керек болса» деп ұстаттыңыз да жібердіңіз. Сөйтіп лас қоғамды бір адамнан болса да тазарттыңыз. Сіз осылай ойлап отырғаныңызбен іс жүзінде дұрыс істеген жоқсыз. «Ну, погоди» мультфильміндегі қоянға қармақ лақтырып, ілмегіне ілініп қалып, көлге өзін атып ұрған қасқырдың кебін киіп отырсыз. Неге дейсіз ғой? Себебі, адамзаттың асылы, пайғамбарлардың мөрі әрі падишасы болған Мұхаммед Мұстафа (с.ғ.с) өзінің мүбәрак хадисінде: «Алла тағала пара беруші мен алушыны да лағнеттеді», – деп қатаң тыйым салған. Параның соншалықты күнә екенін терең түсінген аталарымыз: «Пара бергенше – бара бер», – деп өсиет қалдырған. Бүгінгі қоғамның сіздей кейіпкерлері: «Бара бергенше – пара бер», – деп тонын айналдырып алған. Түйсігіңіз болса, түйіп қойыңыз қымбатты пара берушім, адам алдында қылмыскерді ұстап абыройлы болғаныңызбен, Алла алдына барғанда өзіңіз құрған ауға өзіңіз түскеніңізді бір-ақ білесіз.
Қорыта келгенде, қай-қайсымыз болмасын, өмірге адам болып келдік пе, адал өмір сүру үшін Абай атам айтқандай: «Құдайдан қорқып, пендеден ұялайық»! Жарай ма?!
Жұматай ӘМІРЕЕВ
