Тұмаудың алдын алуға болады

Уақыты: 26.12.2016
Оқылды: 1777
Бөлім: ДЕНСАУЛЫҚ

Тұмау – дене қызуының көтерілуі (t 38С дейін және жоғары), жалпы интоксикациямен сипатталатын, тыныс алу жолдарын зақымдайтын, ауа жолымен берілетін жіті вирустық жұқпалы ауру. Тұмаудың жасырын кезеңі 1 күннен 5 күнге дейн созылады, орташа есеппен 2 күн.

Жұқпа көзі – ауру адам, науқас сырқаттанғаннан бастап, әсіресе алғашқы күндері айналасындағыларға қауіпті. Тұмау вирусы ауада 2-3 сағат және сыртқы ортада 4 күннен аса жұқпалық қасиеті мен тіршілігін сақтайды. Вирустар залалсыздандыру құралдарының, ультракүлгін сәулесінің әсеріне сезімтал келеді. Дене қызуының жедел көтерілуі, тамақтың жыбырлауымен жүретін құрғақ жөтел, қалтырау, іш өту, бұлшық еттің ауырсынуы, бас ауруы, мұрынның бітелуі тұмаудың негізгі белгілерінен. Жөтелген кезде төсте ауру сезіну белгісі болады. Бұл белгілер науқаста 3-5 күн сақталады, бірақ аурудың жеңіл түрінде науқастың жағдайы жақсарғандай болғанымен шаршау, әлсіздік сезімі көбінесе ересек адамдарда сақталады. Кейбір жағдайларда ауру өкпеге таралып, бронхит және пневмонияны тудырады. Бұл көбінесе қарт адамдарда, шылым шегетін, денсаулығы нашар, демікпесі немесе басқа да созылмалы өкпе аурулары бар адамдарда жиі кездеседі.
Тұмаудың алдын алудың ең тиімді шараларының бірі – халықты иммундау. 5 жасқа дейінгі балалар мен кейбір ересек адамдарда күрделі асқынулар қауіп тудырады, сондықтан тұмаудың эпидмаусымдылығының алдында тұмауға қарсы арнайы иммундау жұмыстарын жүргізудің маңызы зор. Тұмауға қарсы иммундаудың ең оңтайлы уақыты сырқаттанушылықтың жоғарылау кезеңіне дейінгі күз мезгіліне (қыркүйек-қараша) дөп келеді. Биыл облыс бойынша Ресей елінде өндірілген «Гриппол» вакцинасы қолданылады. Вакцинаны енгізгеннен кейін қорғаныс әсері 8-12 күннен кейін басталып, 12 айға дейін сақталады. Жыл сайын тұмауға қарсы иммундаумен медицина қызметкерлері, медицина ұйымдарында диспансерлік есепте тұрған балалар, әлсіз және алты айдан асқан көп ауыратын балалар, сәбилер үйлерінің балалары, қарттар үйі контингенті және мүгедектері, жүктіліктін екінші немесе үшінші триместрінде және эпидемиологиялық көрсетімдері бар жүкті әйелдер қамтылады. Вакцинация 6 айдан кіші балаларға, тауық жұмыртқасының ақуызына және вакцина компоненттеріне аллергиялық реакциясы бар адамдарға және осыған дейін тұмауға қарсы екпеге реакция берген адамдарға жасалмайды. 
Сырқаттың алғашқы белгілері пайда болғанда дереу дәрігерге қаралу қажет. Тұмаудың алдын алудың қолжетімді және ең тиімді жолы бар екенін ұмытпағаныңыз да жөн: оксолин жақпа майын колдану, қолды сабынмен мұқият жуу, бір реттік сүлгі қолдану, түшкірген және жөтелген адамдармен қатынаста болуды шектеу, түшкірген кезде ауызды немесе мұрынды бет орамалмен жабу, қоғамдық телефондарды қолданбау.
Салауатты өмір салтын ұстанып, толыққанды ұйқы, дұрыс тамақтану, дене белсенділігі, көп мөлшерде сұйықтық ішу және С дәруменін қабылдау қажет. Әсіресе көкөністерде, жеміс-жидектерде С дәрумені көп мөлшерде болады (итмұрын, жасыл бұршақ, қарақат, қызыл бұрыш, бүрген жидек, қырыққабат). Сырқаттанған кезде ағзаның улануын болдырмас үшін көбірек шырын, компот, морс сияқты сұйықтықтар ішу керек. Көкөністердегі, жемістердегі, қышқыл сүтті өнімдердегі табиғи дәрумендер ағзаға көп пайдасын тигізеді.
Жүйке жүйесі ауыратын, күйзеліске жеңіл ұшырайтын адамдар ауруға жақын болады. Сондықтан жақсы көңіл-күй және психикалық тепе-теңдікті сақтау  тұмаудың алдын алудың тағы бір шарасы саналады. Салауатты өмір салтын ұстаныңыз, белсенді болыңыз, күйгелектенбеңіз, дұрыс тамақтаныңыз, барлық жағдайда өмірге құштарлық танытыңыз және жыл сайын тұмауға қарсы екпе ектіріңіз – сол кезде тұмаудан қорғануға болады.


     Е. Сыдыманов,
облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау
департаментінің басшысы.