Бүгін – Нұрғиса Тілендиевтің туғанына 100 жыл

Уақыты: 01.04.2025
Оқылды: 688
Бөлім: РУХАНИЯТ

Нұрғиса Тілендиев – қазақ музыкасының алып тұлғасы. Ол – қазақтың әйгілі композиторы, дирижері, күйші-домбырашысы, КСРО халық әртісі, Қазақстанның Халық Қаһарманы. Ол ұлттық музыка өнерін жаңа деңгейге көтеріп, көптеген ұрпаққа өшпес мұра қалдырған дарын иесі.

Нұрғиса Тілендиев 1925 жылы 1 сәуірде Алматы облысының Іле ауданында дүниеге келген. Балалық шағынан бастап музыкаға ерекше қызығушылық танытып, домбыра тартуға бейім болды. Оның өнерге деген сүйіспеншілігі ерте байқалып, болашақта қазақ музыкасына айтарлықтай үлес қосатыны анық еді.

1943 жылы 18 жасында Тілендиев Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясына оқуға түсіп, дирижерлік өнерді меңгерді. Ол жас кезінен бастап үлкен сахнада өзін танытып, ұлттық музыка өнерінің көрнекті өкіліне айналды.

Шығармашылығы

Нұрғиса Тілендиевтің шығармашылығы қазақ музыкасының алтын қорына енді. Ол 400-ден астам ән мен күй жазған. Олардың ішінде:

  • «Ата толғауы»,

  • «Көш керуен»,

  • «Махамбет»,

  • «Аққу»,

  • «Өз елім»,

  • «Құстар қайтып барады» секілді танымал туындылары бар.

Ол тек күйші ғана емес, көптеген кинофильмдер мен спектакльдерге музыка жазған композитор. Оның әуендері «Қыз Жібек», «Менің атым Қожа», «Отырардың күйреуі» сияқты әйгілі фильмдерде пайдаланылды.

"Отырар сазы" оркестрі

1981 жылы Нұрғиса Тілендиев «Отырар сазы» фольклорлық-этнографиялық оркестрін құрды. Бұл оркестр ұлттық музыка өнерін дамытуға үлкен үлес қосты. Композитор өзі осы ұжымның көркемдік жетекшісі және бас дирижері болды.

Мұрасы мен марапаттары

Нұрғиса Тілендиев өзінің еңбегі үшін көптеген жоғары марапаттарға ие болды. Ол КСРО халық әртісі, Қазақстанның Халық Қаһарманы атақтарына лайық деп танылды.

1998 жылы 15 қазанда қазақ музыкасының алыбы 73 жасында дүниеден өтті. Бірақ оның өнері мен шығармашылығы қазақ халқының жадында мәңгілікке қалды.

Нұрғиса Тілендиев – қазақ өнерінің жарық жұлдызы, ұлттық музыка мәдениетін әлемдік деңгейге көтерген дара талант. Оның күйлері мен әндері әлі күнге дейін халқымыздың рухани байлығы болып қала береді.

"Жетісу-Ақпарат"