Оқи отырыңыз
2022 жылғы 5 маусымда Қазақстан Республикасының Президенті Қ.Тоқаевтың Жарлығына сәйкес елімізде Конституцияға өзгерістер енгізу туралы жалпы республикалық референдум өтеді. Бүкілхалықтық дауыс беру арқылы Конституцияны өзгерту халықтың ерік білдіруінің көрінісі болады, әрбір азамат елді демократияландыру және Жаңа Қазақстанды құру бағытын нығайту үшін ел тағдырын шешуге тікелей қатыса алады.
Қазақстан түбегейлі өзгерістер жолына түсті, заң үстемдігі мен азаматтардың мүдделерін, құқықтары мен бостандықтарын қорғауды даусыз басымдық деп жариялады. Қоғамды демократияландыру жолындағы басты міндет – демократиялық реформаларды одан әрі ілгерілету, елдің табысты саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуы үшін Конституцияны жетілдіру болып табылады.
Қазақстан Республикасының Конституциясы – ұлттық саяси-құқықтық жүйенің өзегі, елдің мемлекеттілігі мен егемендігінің құқықтық негізі, заңдылық пен құқық тәртібі, барлық заңнама, құқық қолдану практикасы, сондай-ақ, мемлекеттік-құқықтық қайта құру және елді дамыту процесі негізделетін іргетасы болып табылады. Дегенмен, бұл саяси және құқықтық құжаттың жекелеген нормалары уақыт сынына ұшырап мемлекетте болып жатқан кез келген түбегейлі өзгерістерге, қоғамдық талаптарға сәйкес келмеуі мүмкін. Сондықтан конституциялық нормаларды өзгерту қажеттілігі туындайды.
Конституцияға ұсынылып отырған өзгерістер қолданыстағы 31 бапқа әсер етеді, толықтырулар екі жаңа баптың енгізілуімен ерекшеленеді. Олардың негізгілері – Қазақстанның суперпрезиденттік басқару нысанынан түпкілікті бас тарту, Парламент пен мәслихаттардың өкілеттіліктерін күшейтуге көшу, Президенттің туыстарына жоғары мемлекеттік лауазымдарға орналасуға тыйым салу, сайлау жүйесін жетілдіру, құқық қорғау институттарын күшейту, Қазақстан халқына жер мен оның жер қойнауын бекітіп беру, аралас сайлау жүйесі бойынша Парламент Мәжілісінің депутаттық корпусын қалыптастыру, Парламент Сенатында президенттік квотаны қысқарту және басқалар.
Осылайша, 98 баптан тұратын Ата Заңымыздың үштен бір бөлігі жаңартылатын болады. Жалпы, конституциялық реформа, ең алдымен, бүкіл мемлекеттік модельді кешенді трансформациялауға бағытталған.
Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер енгізу туралы шешім қабылдау әрбір қазақстандыққа байланысты. Сондықтан, 5 маусымда әрбір азаматты сайлау учаскесіне келіп, елдің болашағы үшін дауыс беруге шақырамын. Бұл біздің әрқайсымыздың мемлекетіміздің дамуы мен өркендеуіне қосқан үлесіміз деп санаймын.
Қуат БАЙМЫРЗАЕВ,
Алматы облыстық мәслихатының депутаты, Саяси кеңес мүшесі
