Халықаралық қоршаған ортаны қорғау күніне орай және «Саябақтар шеруі – 2016» экологиялық акциясы аясында «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің ұйымдастыруымен «Табиғат – тал бесігім» атты ауқымды шара өтті. Оған облыстық экология департаментінің басшысы Қонысбек Байеділов, облыстық орман және аң шаруашылығы аумақтық инспекциясының басшысы Темірлан Мәмиев, Кербұлақ ауданы әкімінің орынбасары Болысбай Момынов, «Алтынемел» мемлекеттік табиғи паркінің директоры Халық Баяділов, І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетінің профессоры, техника ғылымдарының докторы Ерлан Андасбаев, «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық паркінің негізін қалаушы Ғалым Тұрғанбаев, тағы да басқа қонақтар, ауыл тұрғындары мен алыс-жақыннан келген студент жастар қатысты.
Алдымен сөз кезегін алған облыстың бас экологы Қонысбек Байеділов өңірдің экологиялық жағдайы мен сол тұрғыда атқарылып жатқан жұмыстар жайын тілге тиек етті. Оның айтуынша, өткен жылды үлкен жетістікпен қорытындылаған өңір экологтары биылғы жылғы жетістіктерін де еселей түсуде. Облыстық экология департаментінің ақпаратына сенсек, ағымдағы жылдың 5 айында аталған департаменттің бақылау бөлімі 67 шаруашылық жүргізуші нысанға тексеріс жүргізіп, 92 табиғат қорғау заңнамасының бұзылғанын анықтаған. Нәтижесінде 80 қаулы шығарылып, тиісті мөлшерде айыппұл салынып, оның 70 пайыздан астамы мемлекет қазынасына қайтарылыпты. Департаменттің зертхана-аналитикалық бақылау бөлімі 14 кәсіпорынның 55 ластаушы көзіне зертхана құралымен өлшеу және зерттеу жүргізіп, 100 сынама алынып, 477 анықтама орындалған. Сонымен бірге, департаменттің реттеу бөлімі 81 мемлекеттік экологиялық сараптаманың қорытындысын және 35 қоршаған ортаға эмиссияға рұқсат беру, ал экологиялық бақылау бөлімі арқылы 351 қауіпті қалдықтың паспортын тіркеу қызметі көрсетілген.
Облыс экологтары Халықаралық қоршаған ортаны қорғау күні қарсаңында бірқатар игілікті жұмысты қолға алыпты. Айталық, облыстық экология департаментінің бастамасымен 17 мамырда І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетінің жаратылыстану факультетінде ғалымдар мен ұстаздардың, студенттер мен экологтардың, гидрометеорологиялық қызмет мамандарының қатысуымен «Өңірдің тазалығы – адамның амандығы» атты конференция өткізген. Оған әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры, биология ғылымдарының докторы, академик, белгілі ғалым А. Биғалиев қатысқан. Сонымен бірге, департамент басшылығы мен қызметкерлері «Іле – Алатауы» ұлттық табиғи паркінің 20 жылдығына орай ұйымдастырған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияға қатысып, белсенділік танытқан. Сондай-ақ, облыстық экология департаменті Талдықорған қаласы әкімдігімен ынтымақтастықта жұмыс жүргізіп, Талдықорған қаласындағы орталық «Жетісу» стадионы жанынан бір гектар жерге «Экологтар саябағын» ашуға уағдаласты. Жуырда саябақты абаттандыру, көгалдандыру үшін экологиялық сенбілік өтті. Жақында облыс әкімдігінің Алматы қаласындағы өкілдік ғимаратында облыстық экология департаментінің филиалы ашылды.
Расында, кейінгі жылдары облыстық экология департаментінің жұмысы жүйеленіп, тың жаңалықтармен жұрттың ықыласына бөлене бастады. Бүгінгі таңда департамент қоғамдық ұйымдар, жоғары оқу орындары, ғылыми-өндірістік мекемелер мен табиғат пайдаланушылар және жас экологтармен ынтмақтастық орнатып, «дөңгелек үстелдер», жиындар, конференцялар, экологиялық сенбіліктер және спорттық мәдени іс-шаралар өткізу арқылы тәжірибелік шараларды мықтап қолға алды. Сонымен қатар, аталған департамент облыс әкімі Амандық Баталовтың қатысуымен «Алматы облысының экологиялық проблемалары және оны шешу жолдары» атты ауқымды жиынды ұйымдастырып, өңір табиғатын қорғаудың түйінді мәселелерін талқылап, көп жұмыстың басын қайырып, алдағы жоспарларын нықтап алды.
Өңірдің экологиясын қорғау мәселесі Кербұлақ ауданында да мықты қолға алыныпты. Оны сөз кезегінде аудан әкімінің орынбасары Болысбай Момынов жеткізсе, басқа қонақтар да өз саласы бойынша жасалған жұмыстарды тілге тиек етті. Ал «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық паркінде атқарылған табысты жұмыстардың ретін Халық Баяділов тізіп шықты. Оның сөзінен білгеніміздей, бүгінде аумағы 500 мың гектарды алып жатқан ұлттық паркте атқарылған жұмыс көп. Әсіресе, парк ұжымы 22 наурыз бен 22 мамыр аралығында өткізілген «Саябақтар шеруі – 2016» акциясын жоғары деңгейде ұйымдастырып, түрлі тақырыпты қамтыған шаралар өткізген. Олар аудан, ауыл тұрғындарын, оқушыларды, студенттерді табиғатты жұмылдыруды мақсат ететін акция аясында оқушылар мен студенттердің қатысуымен «Ашық есік күні», «Құстар күні», «Жер күні», «Экологиялық экскурсия», «Таза жағалау», «Экологиялық патруль» сияқты рейдтер, танымдық сабақтар, қайырымдылық концерттер өткізген. Сондай-ақ, жоғары оқу орындары студенттері арасында «Ең үздік мақала», аудандық орта мектептердің оқушылары арасында «Ең үздік өлең», Басши округіндегі мектеп оқушылары арасында «Ең үздік презентация» номинациялары бойынша байқаулар ұйымдастырған.
«Саябақтар шеруі – 2016» экологиялық акциясының қорытынды концертінде аталған байқаулардың нәтижесі шығарылып, жеңімпаздар анықталды. «Ең үздік мақала» номинациясы бойынша Жаркент гуманитарлық-техникалық колледжінің 2- курс суденті Рабия Үйрен, «Ең үздік өлең» номинациясында Кербұлақ ауданы, Қоянкөз ауылындағы Т. Құлыбеков атындағы орта мектептің 9-сынып оқушысы Жанерке Қожамұрат, «Ең үздік презентация» номинациясы бойынша Кербұлақ ауданы, Нұрым ауылындағы Нұрым орта мектебінің оқушысы Диана Нұрман мен Басши ауылындағы Райымбек батыр атындағы орта мектептің оқушысы Айдана Бақытова бірінші орынды жеңіп алды. Осы және екінші, үшінші орын иегерлері мен ынталандыру жүлдесін алған жеңімпаздарға «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық паркінің негізін қалаушы Ғалым Тұрғанбаев ағамыз бен парктің бүгінгі директоры Халық Баяділов Алғыс хат тапсырып, бағалы сыйлықтармен марапаттады.
Әрине, ата-бабаларымыз көзінің қарашығындай қорғап, бізге аманаттап кеткен туған жердің табиғатын сақтау, бүлдірмей қорғау бүгінгі ұрпақтың борышы. Жасыратыны жоқ, табиғат байлығы жоқ кейбір елдер қолдан жасаған жасанды көркемдіктері арқылы мол пайдаға кенеліп отыр. Біз бай да бағалы табиғи байлығымызды болса да, соны дұрыс пайдалана алмай жатқанымыз шындық. Акцияға қатысқан көпшілік осы тұрғыдағы кемшіліктерді жөнге салып, туған жердің тұғырын биіктетіп, өңір экологиясын қорғауға қатысты тұшымды ұсыныстарын айтып, ой бөлісті. Осындай маңызды ойлар айтылып, мағыналы жұмыстар өрістеген шараның соңы елімізге танымал эстрада жұлдыздарының концерттік бағдарламасына ұласты.
Қажет АНДАС
Басши ауылы,
Кербұлақ ауданы.