Оқи отырыңыз
Менің қандастарым ұйғырлар осыдан тура 140 жылдан астам уақыт бұрын Шығыс Түркістанда Қытай басқыншыларынан қуғын-сүргін көріп, тағдырдың жазуымен іргелес қазақ жеріне қоныс аударған екен. Қанша басқа елдің билігінде болды десек те жергілікті халық қабылдамаса мұнда да өркен жайып, өрістеуіміз мүмкін емес еді. Бізге кеңпейіл қазақ халқы сол кезде-ақ жанашырлық ниетпен достық құшағын жайған болатын.
Содан бері жергілікті қазақ халқымен қойы қоралас, ауылы аралас тіршілік жасаған ұйғырлар тағдырына жазған неше түрлі қиындықтарды жергілікті халықпен бірге өткерді. Өткен ғасырдың басындағы қоғамдық-саяси төңкерісті, одан кейін ел басына ауыр азап пен зұлмат қырғын әкелген Екінші дүниежүзілік соғысты, халық шаруашылығын қалпына келтіру жылдарындағы ауыр азаптарды қазақ халқымен бірге көтерді. Бүгінгі күні Қазақстанның Тәуелсіздік туын тіктеу, ел тыныштығы мен бірлік-берекесін сақтауға да ұйғырлар риясыз үлесін қосып келеді.
Ғасырдан астам уақыт аралығында Қазақ- стандағы өзге де этностар сияқты ұйғыр халқы да өсіп-өркендеді. Өз тілін, салт-дәстүрлерін, мәдениетін кедергісіз дамытуда. Қазір Қазақстанда Ұйғыр халық театры жұмыс істейді. Қазақстандағы, Өзбекстандағы, Қырғызстандағы ұйғырларға тарайтын «Ұйғыр авази» атты халықаралық газетіміз Алматыда шығарылады. Ұйғыр ақындары мен жазушылары өздерінің шығармаларын баспадан кітап етіп бастырып, емін-еркін оқырмандарына таратып отыр. Қаншама талантты қандастарымыз мемлекеттік жоғары атақтар мен сыйлықтарға ие болды. Тек біздің Панфилов ауданының өзінде ғана екі бірдей ардақты анамыз Мариям Ниязова мен Адалят Зайнавдинова өмір бойы жүгері өсіріп, еселі еңбегінің жемісін көріп, Социалистік Еңбек Ері атанды. Жерлесіміз Зия Смәди Қазақстанның Халық жазушысы, Ахмет Шамиев пен Рошангүл Илахунова Халық әртісі, жазушылар Жамалдин Босақов, Құрбан, Тұрған Тохтамовтар, ақындар Хелил Хамраев, Суыт Маматқұлов Қазақстан әдебиетінің көрнекті өкілдері атанды.
Республикалық, облыстық және аудандық деңгейде жұмыс жасайтын Ұйғыр мәдениет орталықтары ұлтымыздың тілін, салт-дәстүрлерін жаңғыртумен қатар ел ішіндегі татулық пен бірлікті сақтау бағытындағы қоғамдық-саяси жұмыстарды да барынша белсенділікпен атсалысуда.
Ұлт басына төнген қиын-қыстау кезеңде қуғын-сүргін көріп, қазақ даласынан пана тапқан басқа ұлттар сияқты ұйғыр халқының да жаны жомарт, пейілі кең қазақ халқына ризашылығы шексіз. Алғыс айту мерекесінде барша қандастарымның атынан қазақ халқына шынайы алғыс сезімімді жеткізгім келеді.
Рехимжан Тохтахунов,
Панфилов ауданының Құрметті азаматы
Фото: e-history.kz
