Көп жағдайда азаматтар несиені алып, оны уақытында төлей алмайды. Салдарынан іс коллекторларға өтеді. Кейін іс сот орындаушыға өтіп, ол шоттарға және Қазақстан Республикасынан шығуға шектеу қояды. Алайда көпшілік бұғатталған шотты шешуге болатынынан бейхабар.
Алдымен шотыңызға қандай шектеу қойылатынын айтайық. Негізі шотты шектеудің төрт түрі бар. Нақтыласақ: нотариус, сот арқылы, ішкі шектеу және айыппұлдар.
Егер сіздің шотыңыз нотариус арқылы шектелсе, оны 3-7 күннің ішінде шешуге болады. Ол үшін нотариусқа шектеуге қарсы екеніңіз туралы өтініш бересіз. Маман өтінішіңізді үш жұмыс күні ішінде қарастырып, сізге шектеуді алу туралы құжат береді. Кейін сол құжатты сот орындаушыларға беріп, бір күн ішінде шектеуді алып тастай аласыз.
Шотыңызға сот арқылы шектеу қойылған кезде сот орындаушылар нотариусқа жүгінбей, бірден сотқа талап-арыз береді. Яғни сізді соттап, шотыңыздың барлығын бұғаттайды. Бұл шектеу түрін шешуге 20-30 күн уақыт кетеді. Алдымен соттың шешімімен келіспейтініңіз туралы шағым түсіресіз. Шағымыңыз қанағаттанып, соттың шешімі жойылғаны туралы құжатты сот орындаушыларға жібересіз. Олар шектеуді бір күн ішінде шешуі керек. Жалпы сот арқылы қойылған шектеуді алып тастау үшін 20-30 күн қажет.
Үшіншісі, банк тарапынан қойылатын ішкі шектеу. Оны банк өзі қойып, өзі алады. Оны алып тастау үшін банк пен коллекторларға хабарласып, өтініш жазып келіссөз жүргізесіз. Кейін олар сізге берешекті өтейтін тиімді кесте жасап береді. Жалпы бұл шектеу түрін алып тастауға 30-40 күн қажет.
Төртіншіден, шот айыппұлға қатысты бұғатталса, оны банк шешіп бере алмайды. Бұл шектеуді мемлекет қойғандықтан айыппұлдарды төлеп барып қана шеше аласыз.
Асхат БАЛТАБАЕВ,
Жетісу облысының сот
орындаушысы
