Қазақстандағы сағат белдеуін өзгерту жобасын әзірлеуші қазақстандықтардың бұрынғы уақытты қайтаруды талап еткен петициясына түсініктеме берді, деп хабарлайды 7-su.kz желілік басылымы Tengrinews.kz сайтына сілтеме жасап.
Ведомствоаралық топтың мүшесі, қолданбалы хронобиология маманы Болат Нұрқожаевтың айтуынша, тұрғындар тарапынан мұндай реакция күтпеген. Бұл ретте ол жазда жұмыс күні бір сағат бұрын басталуы керек деп есептейді.
«Білім министрлігі мен Еңбек министрлігі жергілікті атқарушы органдармен бірлесе отырып, балалардың қыста кеш оралмауы үшін жұмыс пен оқу уақытын, ең болмағанда оқу уақытын реттеп отыруы керек еді. Ал жазда жұмысты бір сағат ерте бастау керек. Яғни, әлем тәжірибесінде, мысалы, Жапония мен Кореяда сағатты жазғы және қысқы уақытты бір сағат бұрын жұмысқа кірісу арқылы реттейді», — дейді Нұрқожаев.
Ол таң сағат 3-те ататын өңір тұрғындарының наразылығына да жауап берді.
«Жазда сағат 3-те жарық түседі, қыста керісінше таң кеш атады, бұл табиғи процесс. Еуропада, мысалы, жұмыс күні таңғы сағат 7-де басталып, 3-4-те аяқталады. Енді осы жерде пародокс басталады. Егер таң сағат 3-те атса, адамдар ұйықтай алмайды. Біз уақытты ауыстырдық, таң сағат 4-те атады делік. Бірақ адамдар жұмысқа бәрібір 9-да кіріседі ғой. Таң 4-те атса да адамдар сағат 9-ға дейін не істейді? Олар ұйықтайды. Демек, қазір ұйықтауға не кедергі» – деп қосты Нұрқожаев.
Дұрыс ұйқы қандай болуы керек?
Ол Алматы мен Астана бұрынғы табиғи уақыт белдеуіне қайтарылғанын, бұған дейін қазақстандықтар Сталин кезінде қабылданған уақыт бойынша өмір сүргенін атап өтті.
«Бесінші сағаттық белдеу — Қазақстанның шығыс облыстарының табиғи белдеу уақыты, ол күннің жергілікті табиғи уақытына ең жақыны. Табиғи уақыт бізге қалай зиян тигізуі мүмкін? Бұл абсурд. Біз әлеуметтiк жағынан кейiнгi уақытқа немесе өзiмiз қалауымызша емес, күн уақытына бейімделуіміз керек», — деді Болат Нұрқожаев.
Оның ойынша, кешкі 20:00 шамасында қараңғы түсуі керек, бұл адам үшін ең табиғи уақыт.
«Тәуліктің қараңғы түсу уақыты ұйықтар алдында шамамен 2 сағат бұрын түсуі керек. Кешке ұйықтаудың ең тиімдісі — шамамен 10 мен 11 арасында және таңертең 6-да ояну. Бұл — дұрыс ұйқы. Сонда бізге қараңғылық қашан түсуі керек? Кешкі сағат 8-дер шамасында. Бұл ұйқының қалыпты болуына, ерте тұруға әсер етеді», — деп түсіндірді хронобиолог.
Сіз қате өмір сүруге үйрендіңіз бе?
Маман дұрыс емес уақыт белдеуі болған көп жылдар ішінде қазақстандықтар дұрыс емес режимге үйреніп қалғанын айтты.
«Біз декреттік демалысқа демалыстағы анаға сәйкес өмір сүрген кезде не болды? Кеш ұйықтаймыз, кеш тұрамыз немесе ерте тұрғанда ұйқы уақыты қысқарды, балалар ұйқының маңызды фазасынан айырылды. Бұл кезең әлі де нәзік, дамып келе жатқан ағзаның ақпаратты бекіту, жады және тіпті интеллектіні жақсарту үшін маңызды. Сондықтан кез келген себеппен сағат тілін жылжытқан көптеген елдерде уақыт мәселесі қызу талқыланып жатыр. Ресей 2014 жылы алдыңғы уақыттан ресми түрде бас тартты, Мексика стандартты уақытқа оралды», — деп түйіндеді хронобиолог.
Фото ©️ Tengrinews.kz / Турар Казангапов
