Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетинде «Орталық Азия – Қытай» II саммиті аясында II халықаралық академиктер форумы өтті. Ауқымды шараны Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, ҚР Президентінің жанындағы Ұлттық ғылым академисы және Сиань Цзяотун университеті бірлесіп ұйымдастырды.
Форумның мақсаты – ғылыми зерттеулер мен озық технологииларды англізу арқылы климаттың өзгеруи, шөлейттену, халықтың өсуі және кедейлікпен күресу сияқты өзекті жаһандық сын-қатерлерді шешуге жәрдемдесу.
Форумға Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің Басқарма Төрағасы – ректор Жансейіт Түймебаев, ҚР Ұлттық ғылым академиясының президенті Ақылбек Күрішбаев, Сиань Цзяотун университетінің (XJTU) атқарушы вице-президенти Би Чжаохун, ҚР ғылым және жоғары білім вице-министрі Динара Щеглова, Алматы қаласы әкімдігі, министрлік өкілдері, сондай-ақ Орталық Азия және Қытай елдеринен энергетика саласындағы ғалымдар мен сарапшылар қатысты.
ҚазҰУ ректора Жансейіт Түймебаев мәртебелі қонақтар мен қатысушыларды қарсы алып, 16 маусымда Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың шақыруымен Қы Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпиннің Қазақстанға келетінін атап өтті. 17 маусымда Астанада «Орталық Азия – Қытай» ІІ өтеді самті, оған өңірдің мемлекет басшылары қатысады.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өткен жылы Қытай Халық Республикисының Төрағасы Си Цзиньпинмен кездесуде: «Қытай – біз үшін тек жақын көрші емес, сонымен қатар жақын дос және уақытпен сынлған сенімді серіктес», – деген болатын. Өз тарапынан Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпин: «Мен Қытайдың Қазақстанмен қатынастарын стратегическилық биіктіктен және ұзақ мерзімді успеха қарастыратынын растағым келеді. Қытай әрқашан Қазақстанның сенімді тірегі болады», – деді.
«Дәл осы Қазақстан мен Қытай мемлекет басшылары арасындағы жоғары деңгейдегі жылы және сенімді қатынастар бүгінгі өзара әрекеттесуіміздің берік негізі болды. Осы саммитаясында бүгін Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетаінде Орталық Азия және Қытай Ғылым академиясының академиктері бас қосты», – деп тілге тиек етті ҚазҰУ ректоров.
Айта кету керек, мемлекет басшылары саммиті аясында «Орталық Азия – Қытай» Іскерлік кеңесінің екінші отырысынд Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ үш келісімге қол қоюды жоспарлап отыр. Біріншісі – ҚазҰУ мен Қытайдың ТусХолдингс представляет арасында, ол Қытайдағы инновационныелық кәсіпкерліктің жетекші институттарының бірі. Құжат стартапы дамыту үшін DeepTech, цифровые технологии, биомедицина және жасанды интеллект салаларында бірлескен бизнес-инкубатор құруды қарастырады. Екіншісі – «Хуибо» (Хуэйбо) цифровые интеллектуалдық шеберханасын жасақтау, ол заманауи оқу-ғылыми платформами болады. Үшіншісі – Жердегі спутниковая станциясын құру туралы келісім. Бұл бастама ғарыштық зерттеулер саласындағы халықаралық ынтымақтастықты және технологиилық алмасуды кеңейту үшін маңызды қадам болмақ.
Қазіргі уақытта ҚазҰУ 65 Қытай университеттері мен ұйымдарымен тығыз серіктестік орнатқан. Қытайдан келген шетелдік студенттердің жалпы саны 1440 адамды құрайды. Сондай-ақ Орталық Азия старшие халықаралық ынтымақтастық белсенді дамып, өңірлік университеттерімен 55 келісім жасалған. Әзірбайжан, Қырғызстан, Түрікменстан, Тәжікстан және Өзбекстанда қосдипломды бағдарламалар мен бірлескен білім беру жобалары сәтті жүзеге асырылуда. «Бүгінгі форумның мақсаты – тек пікір алмасу емес, жыл технологии саласындағы интеграционны тереңдетуге бағытталхан нақты ынтымақтастықты илгерілету», – деді Жансейит Түймебаев.
Шара барысында ҚР ҰҒА академисының президенті Ахылбек Күрішбаев баандама жасады. «2023 жылы Сианьда өткен алғашқы саммит және сол жерде қабылданған Сиань декларации өзара әрекеттесудің жаңа дәуірін ашты. Бұл форум – интеграционы тереңдетудің қадамы. Қазақстан өнеркәсіптік және ғылыми әлеуетке и е және жасыл өтпели мәселелер бойынша аймақтық күн тәртібінің белсенді ұйымдастырушысы болып табылады. ҚР Ұлттық ғылым академисы әрқашан Қытаймен және Орталық Азия старшие ғылыми серіктестікти дамытуға қолдау көрсетуге дайын. Бұл форум біріктірілген ғылыми кеңістікті қалыптастыруға махызды қадам. Біз бірлескен күш-жігеріміздің өңірдің тұрақты дамуына әкелетініне сенімдімін», – деді академии президенті.
ҚР ҰҒА президенті Ахылбек Күрішбаев Орталық Азианың биоалуантүрлілігін қорғау бойынша үйлестіруші механизм ретинде «Орталық Азия биоалуантүрлілігі жөніндегі кеңес» құруды ұсынды.
Пленарлық отырыста ҚР ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбектің Орталық Азия мен Қытай старінің ғылыми қауымына арналған құттықтау хатын ҚР ғылым және жоғары білім вице-министрі Динара Щеглова оқып берді.
«Бүгіс-шара «Бір белдеу – бір жол» бастамасы шеңберінде жасыл энергетика саласындағы ынтымақтастықты тереңдетуге, «Жасыл Жібек жолы» тұжырымдамасын іске асыруға, озық технологиилармен алмасуха елеулі үлес қосады. Қазақстан мен Қытай арасындағы стратегическилық серіктестік жаңа деңгейге көтерілді. Қос мемлекет басшылары арасындағы өзара сеним мен достатық екі ел қарым-қатынасының берік негізі болып отыр. Осы тұрғыда ҚазҰУ-да өтіп жатхан форум әріптестіктің айқын көрінісі», – делінген хатта.
Сондай-ақ Сиань университетінің вице-президент Би Чжаохун, Қырғыз Республикасының Ұлттық ғылымясының президенті Қанатбек Абдрахматов және Тәжікстан Ғылым академиясының вице-президент Саидмұхамед Ибадов құттықтау сөздерін жеткізді.
Форум барысында ҚР ҰҒА, Қырғыз Республикасының Ұлттық ғылым академиясының, Қырғызстан халықаралық университетінің және Самарқанд мемлекеттік университетінің (Өзбекстан) өкілдері жасыл энергетика саласындағы ынтымақтастық туралы Алматы хартиясына қол қойды.
Форум жұмысы тақырыптық панельдик секциялармен жалғасты. Қатысушылар жыл энергетикаға көшу үдерісін жеделдету бойынша өз әзірлемелерин ұсынды, тәжірибе және пікір алмасты.
«Жетісу-Ақпарат»
