Есте сақтау қабілеті — адам миының негізгі функцияларының бірі. Ол күнделікті өмірде, оқуда, жұмыста, әлеуметтік қарым-қатынаста өте маңызды рөл атқарады. Жақсы есте сақтау қабілеті оқу процесінде және кәсіби өмірде үлкен артықшылық береді.
Дегенмен, күнделікті стресс, күйзеліс, ұйқының аз болуы және басқа да факторлар адам жадына қабілетіне кері әсер етуі мүмкін. Бірақ алаңдамаңыз! Есте сақтау қабілетін жақсартудың бірнеше әдісі бар, және оларды күнделікті өмірде оңай қолдануға болады. Мақалада сіздерге есте сақтау қабілетін жақсартуға көмектесетін 7 тиімді әдісті ұсынамыз.
1. Жаттығу мен физикалық белсенділік
Физикалық жаттығулар тек дене сауылығына ғана емес, миға да пайдалы. Миға жеткілікті мөлшерде қан мен оттегі жеткізілуі оның жұмысын жақсартады. Жаттығулар нейрондардың байланысын нығайтып, жаңа ақпаратты өңдеу қабілетін арттырады. Әсіресе, аэробтық жаттығулар (жүгіру, велоспорт, жүзу) зейінді арттырады. Сонымен қатар, физикалық белсенділік стресс деңгейін төмендетіп, депрессияның алдын алады, бұл өз кезегінде ми қызметіне оң әсер береді.
2. Дұрыс тамақтану
Кішкентай балалар, жасөспірімдер мен ересектер үшін дұрыс тамақтану жадтың жұмысын жақсартуға ықпал етеді. Олеин қышқылы, омега-3 май қышқылдары, антиоксиданттар мен дәрумендер есте сақтау процессін жылдамдатады. Мысалы, майлы балық (лосось, скумбрия), жаңғақтар, авокадо, көк шай мен көкөністер мидың жұмысын жақсартады. Сондай-ақ, дәрумендер мен минералдардың жетіспеушілігі когнитивті функцияларды әлсіретуі мүмкін.
3. Ұйқының сапасын жақсарту
Ұйқы — мидың қалпына келуінің ең маңызды кезеңі. Әсіресе, терең ұйқы кезінде ми алған ақпараттарды өңдеп, есте сақтау процестері орын алады. Ұйқының жетіспеушілігі энергияның төмендеуіне әкеледі. Зерттеулер көрсеткендей, адам кем дегенде 7-9 сағат ұйықтау керек.
4. Мнемотехниканы пайдалану
Бұл әдіс өте тиімді, себебі ол миға ақпаратты реттеуге және жинақтауға көмектеседі. Мысалы, мәліметтерді белгілі бір логикалық тізбекке немесе образдарға салып, есте сақтау оңай болады. Әріптер мен сандарды есте сақтау үшін алғашқы әріптерден құралған сөздер жасау немесе мәліметті көрнекі түрде бейнелеу әдістері жиі қолданылады. Үлкен көлемдегі ақпаратты меңгеру үшін мнемотехникалық әдістерді қолдануды бастаңыз. Бұл әдіс әсіресе емтихандарға дайындық кезінде пайдалы.
5. Қайталама және оқу әдісі
Ақпаратты тез жаттап алу үшін оны бірнеше рет қайталау маңызды. Миға белгілі бір мәліметті бірнеше рет қайталау оның ми қабатында тереңірек сақталуына көмектеседі. Бұл әсіресе оқушылар мен студенттер үшін өте маңызды әдіс. Қайталау әдісі арқылы сіз оқу материалын тек есте сақтап қана қоймай, оны тереңірек түсіне аласыз.
6. Медитация және зейін қою
Медитация — стрессті азайтып, ми жұмысын жақсартуға көмектесетін күшті құрал. Бұл әдіс адам назарын бір нәрсеге шоғырландырып, ойларын реттейді. Зейін мен концентрацияны арттыруға, сонымен қатар есте сақтау қабілетіне оң әсер етеді. Медитация сіздің миыңызға үзіліс беріп, тыныштық сыйлайды, көңіл-күйіңізді бірқалыпқа түсіреді. Ең бастысы — дұрыс тыныс алу. Күн сайын 10-15 минуттық медитация жасап көріңіз.
7. Жаңа дағдыларды үйрену
Жаңа дағдылар мен білімді меңгеру немесе жаңа тіл үйрену миды белсенді түрде жұмыс істеуге мәжбүрлейді. Ал, бұл өз кезегінде адам жадының сапалы қызмет көрсетуіне мүмкіндік береді. Музыкалық аспапта ойнау, жаңа тілдерді үйрену немесе жаңа хоббимен айналысу мидың жұмысын жақсартады. Бұл дағдылар мидың нейропластикалық қасиеттерін жақсартып, жаңа ақпаратты тиімді есте сақтауға көмектеседі.
Материал ЖИ-дың көмегімен редакцияланып дайындалды
Фото: nosh.msu.ru
