Қазақстанда ең жоғары жалақы төлейтін өңірлер мен салалар белгілі болды. Ұлттық статистика бюросының 2025 жылдың бірінші тоқсанына ұсынған деректеріне сүйенсек, елдегі еңбекақы деңгейі өңірлер мен экономиканың бағыттарына қарай айтарлықтай өзгереді.
Жалпы жағдай
Бүгінде елімізде 88 720 кәсіпорын тіркелген. Бұл мекемелерде 3,98 миллион қызметкер жұмыс істейді. Нақты жұмыспен қамтылғандар саны – 3,77 миллион адам. Жалақы төлеу қорына жалпы 18,36 трлн теңге жұмсалған.
Көшбасшы қалалар мен өңірлер
Жалақы қоры бойынша алғашқы орында – Алматы қаласы. Мұнда 548 мың жұмысшыға 3,05 трлн теңге бөлінген. Екінші орында Астана (2,13 трлн теңге), ал үшінші орында – мұнай-газ секторымен ерекшеленетін Атырау облысы (1,46 трлн теңге).
Керісінше, Түркістан облысында жұмысшылар саны 267 мың адам болса да, жалақы қоры небәрі 903 млрд теңге. Бұл аймақтағы орташа жалақы деңгейінің төмендігін көрсетеді.
Өңірлер бойынша орташа жалақы мөлшері:
- Атырау облысы – 634 234 ₸
- Маңғыстау облысы – 620 320 ₸
- Астана – 563 309 ₸
- Алматы – 518 857 ₸
- Ұлытау облысы – 599 046 ₸
- Жамбыл облысы – 308 891 ₸
- Солтүстік Қазақстан – 300 051 ₸
- Түркістан облысы – 310 515 ₸
- Алматы облысы – 339 185 ₸
- Шымкент – 321 408 ₸
Салалар бойынша ең жоғары орташа жалақы келесі бағыттарда тіркелген:
- Сақтандыру және зейнетақымен қамсыздандыру – 1 604 296 ₸
- IT және бағдарламалау – 1 092 716 ₸
- Құбыр көлігі – 975 285 ₸
- Әуе тасымалы – 917 664 ₸
- Кен өндіру – 866 486 ₸
Жалақысы төмен салалар:
- Балық шаруашылығы – 109 066 ₸
- Мектепке дейінгі білім беру – 195 723 ₸
- Сондай-ақ, мемлекеттік басқару, білім беру және әлеуметтік қызметтер салаларында да еңбекақы төмен болып отыр.
Гендерлік алшақтық мәселесі
Қазақстанда жұмысшылардың 52%-ын әйелдер құраса да, олардың үлесі жалақы қорында небәрі 43% ғана.
- Ерлердің орташа жалақысы – 468 914 ₸
- Әйелдердің орташа жалақысы – 344 496 ₸
Бұл – 26,5% айырмашылықты білдіреді.
Жоғары жалақы төленетін салаларда да ерлер мен әйелдер арасындағы еңбекақы айырмашылығы байқалады. Мысалы, IT саласында ерлер 1,2 млн ₸ алса, әйелдер 866 мың ₸ алады. Қаржы секторында да айырмашылық айқын – ерлерге 1,06 млн ₸, әйелдерге – 725 мың ₸. Ең аз алшақтық телекоммуникация саласында тіркелген (ерлер – 620 мың ₸, әйелдер – 609 мың ₸).
Компания көлеміне байланысты айырмашылық
- Ірі кәсіпорындарда орташа жалақы – 492 472 ₸, жалпы еңбекақы қорының 55%-ын қамтиды.
- Орта кәсіпорындарда – 372 658 ₸
- Шағын кәсіпорындарда – 292 793 ₸
Шағын бизнес елдегі барлық ұйымдардың 87%-ын құраса да, еңбекақы қорының тек 20%-ын ғана алады.
«Жетісу-Ақпарат»
