Облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының кезекті ХХІІ сессиясы «Мемлекеттік этносаясаттың басты мақсаты – болашағы біртұтас ұлтты қалыптастыру» деген тақырыппен өткізілді. Этномәдени бірлестіктердің төрағалары мен белсенділері, облыстық басқармалар басшылары, аудан, қала әкімдерінің орынбасарлары, ішкі саясат бөлімдерінің басшылары, ақсақалдар кеңесінің, діни конфессиялардың, жастар және басқа қоғамдық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысқан алқалы жиынды облыс әкімі, облыстық Ассамблея төрағасы Амандық БАТАЛОВ ашып, жүргізіп отырды. Сессияның күн тәртібіндегі мәселеге орай облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары, хатшылық меңгерушісі Ғабит ТҰРСЫНБАЙ баяндама жасап, өңірдегі тыныштық пен тұрақтылықтың, бейбітшілік пен татулықтың ұйытқысы болып отырған этномәдени орталықтардың атқарған жұмыстарына тоқталды.
– Облыстық Ассамблеяның қызметі өңірді мекен еткен барлық этностарды азаматтық және рухани-мәдени тұтастық ретінде топтастырып, отаншылдық идеологиясын, қазақстандық жарасымдылықты қалыптастыруға бағытталған. Достықтың алтын бесігіне айналған Жетісу жерінде ұстанымы мен сенімі жылдар бойы нығая түскен 71 этномәдени бірлестік жұмыс істеп, әр этнос өкілдерінің бейбіт өмір сүруінің оңды тәжірибесін жинақтады, – деген Ғабит Тұрсынбайұлы аймақтағы ауызбірлік пен ынтымақтың өзегіне айналған негізгі факторларға тоқталды.
– 25 жылда түрлі мәдениет пен салт-дәстүрлер мемлекет құраушы ұлт – қазақ халқының салт-дәстүрі мен мәдениеті төңірегінде топтаса тоғысып, өркендеуіне берік негіз қаланды. Жетісу жерінде 2 миллионға жуық халық, 105 этнос өкілдері тату-тәтті ғұмыр кешуде. Елбасының «2016 жылды Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы деп жариялау туралы» Жарлығы облыстық Ассамблеяның арнайы жоспары бойынша кезең-кезеңімен жүйелі түрде орындалып келеді. Мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыру мәселесі облыстық Ассамблеяның күнделікті назарында. Ұлттық ерекшелігімізді, әрбір этностың тілін, дәстүрін сақтай отырып, өзара түсіністік, адамгершілік пен ізгілік негізінде шынайы бірлікке келу – бүгінгі күннің басты талабы екені анық.
Мемлекеттік тілдің ел азаматтарын біріктіруші аса маңызды фактор әрі Қазақстанда жақсы тұрмысқа қол жеткізудің кілті екендігін жақсы түсінген этномәдени орталықтардың басшылары мен олардың белсенділері әсіресе, жастардың қазақ тілін оқып, үйренуіне баса көңіл бөледі. Облыс аумағында қазақ тілінің қолданылу аясы жыл сайын одан әрі дамып келеді. Бұрын мемлекеттік тілде сөйлейтін бірді-екілі өзге этнос өкілін көрсек тамсана қарап, таңырқағанымыз жасырын емес. Қазіргі таңда оқу орындары мен мекемелерде осындай жастардың қатары жыл сайын артып келеді. Бұл үрдіс қалыпты нормаға айналатын күн де алыс емес. Этномәдени бірлестіктердің әдістемелік-тәжірибелік орталығы болып табылатын Достық үйінде арнайы жасақталған бір ғана тіл кабинеті арқылы 3 жылдың ішінде 100-ден астам әр этностың өкілі қазақ тілін және өз ана тілдерін оқып, үйренді. Этномәдени орталықтар өкілдері «Мемлекеттік тіл – менің тілім», «Тілдарын», «Мың бала» байқауларына және дәстүрлі Абай, Ілияс, Мұқағали оқуларына белсене атсалысады. Мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейте беру облыстық Ассамблеяның басты міндеттерінің бірі болып қала береді.
Баяндамашының мәліметтеріне қарағанда, биыл тұңғыш рет Алғыс айту күнін атап өткен елімізде сенім, салт-дәстүр, төзімділік секілді ұстанымдар мемлекеттің ұлттық саясатына ұстын болып отыр. Соған орай облыста өткен екі жүзден астам іс-шараға 50 мыңнан астам адам қатысқан. Олардың бәрі де Қазақстандағы тыныштық, тұрақтылық, бейбітшілік, келісім секілді құндылықтарды паш етті. Алғыс айту күні еліміздегі этностар мен ұлттар арасындағы өзара сыйластық пен құрметті әйгіледі. Оның негізінде Отанға, отбасына, қауым мен туған-туысқа деген құрмет сезімдері жатыр. Қиын күндерде өз елінен босып, қуғын көрген халықтарға қазақ халқының көрсеткен құрметінің ешқашан ұмытылмайтынын бүгінгі этномәдени бірлестіктердің жұмысынан байқауға болады. Соған орай әрбір этнос өкілі өскелең ұрпағына аумалы-төкпелі кезеңде көрген жақсылығын естелік етіп қалдырып, алғыс айтудың маңыздылығын түсіндіреді.
Облыстық Ассамблея аясында жұмыс істейтін «Аналар кеңесі», «Медиация кабинеті», «Сенім телефоны», «Қоғамдық келісім кеңесі» секілді ұйымдар мен қызметтердің жұмысына тоқталған баяндамашы «Ауылым – алтын бесігім» атты облыстық форум барлық аудандарда өткендігін, Алакөл, Қарасай, Панфилов, Іле, Ұйғыр аудандары мен Талдықорған, Текелі қалаларының қоғамдық келісім кеңесі жақсы нәтижеге қол жеткізгенін атап өтті. Қайырымдылық іс-шараларының нәтижесінде 356 адам құны 20 миллион теңгеден асатын қолдау мен көмек алды. Білім ордаларына, шағын және орта кәсіпкерлік нысандарына қолдау көрсетілді. Мәдени шаралардың қатары «Мәңгілік Ел – патриоттық актісі» деген тақырыпта диктант жазу шарасымен толықты. Облыс көлеміндегі әртүрлі жастағы 1800 адам қатысқан шара ең алдымен мемлекеттік тілді жетік білуге ұмтылдырады.
Бұдан соң Іле аудандық күрд этномәдени бірлестігінің төрағасы, аудандық мәслихат депутаты, қоғамдық келісім кеңесінің мүшесі Сахид Чатуев, облыстық балкар этномәдени бірлестігінің белсендісі Фаризат Хаджиева, «Алакөл» аудандық газетінің тілшісі Валентина Иванова, Панфилов аудандық «Шатлык» ән-би ансамблінің жетекшісі Сейітжан Аметов, «Видергебурт» Талдықорған немістері қоғамы төрағасының орынбасары Егор Молодцов, Қаратал ауданы Бастөбе ауылдық округінің бас маманы Ирина Цой, Көксу ауданындағы Медеубай Құрманов атындағы орта мектептің орыс тілі және әдебиетінің оқытушысы Бахар Бахшиева кезекпен сөз алып, өздерінің жүрекжарды тілектерін жеткізді. Олардың бәрі де еліміздегі татулық пен тұрақтылықтың негізі қазақ халқының қонақжайлылығы мен мейірімділігіне тікелей байланысты екендігін түрлі мысалдармен сипаттап берді. Әсіресе, Бастөбе ауылының маңына орнатылған «Қазақ халқына мың алғыс!» ескерткіш-монументі туралы терең әңгіме қозғаған қазақ келіні Ирина Цойдың үніндегі шынайылық, тыңдаушыны бейжай қалдырмады. Сондай-ақ, сөзін бастан-аяқ мемлекеттік тілде жеткізген «Алакөл» газетінің тілшісі Валентина Иванова шегараның бойында жатқан Алакөл ауданындағы ұлттардың ұйытқысына айналған іс-шаралардың маңыздылығына тоқталды.
Жарыссөзге шыққандарға ризашылығын білдіріп, сөз арасында облыстағы жетістіктерді термелеп отырған облыс әкімі Амандық Баталов Жетісу өңірінің әлеуметтік-экономикалық дамуы көрсеткіштерімен таныстырып өтті. Сәуір айында Астанада «Тәуелсіздік. Келісім. Болашағы біртұтас ұлт» деген тақырыппен өткен Қазақстан халқы Ассамблеясының кезекті ХХІV сессиясының маңыздылығын атап өткен өңір басшысы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ұсынған «Мәңгілік Ел – патриоттық актісінің» жалпыұлттық құндылықтармен байланысын түсіндіре кетті. Оның айтуынша, Президенттік жобалар мен бағдарламалар Алматы облысында да жүйелі іске асырылуда.
Иә, жетістік баршылық. Оны ауылшаруашылық өнімдерінің түсімінен де білуге болады. Атап айтқанда, биыл ауылшаруашылық өнімдерінің түсімі 5,1%-ға, өндіріс көлемі – 0,8%-ға, инвестиция мөлшері 9,5%-ға өсіп, 442,6 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген, 7,9 мың жұмыс орны құрылып, жергілікті бюджеттің түсім көлемі 8.5%-ға артқан. «Агробизнес – 2020», «Сыбаға», «Құлан», «Алтын асық» бағдарламалары жүзеге асырылып, отандық компаниялардың өнімі өскен. Аса маңызды туризм саласы қарқынмен дамып, құны 233 миллиард теңге болатын өте тиімді 11 инвестжоба жүзеге асырылуда. «Нұрлы Жол» бағдарламасының аясында білім саласында көптеген жұмыстар атқарылуда. Атап айтқанда, жаңадан мектептер салынып, балабақшалар пайдалануға берілуде. Былтыр ашылған 99 балабақшаның 88-і жеке кәсіпкерлердің көмегімен іске қосылған. Биыл олардың санын 84-ке жеткізу жоспарлануда. Осындай жетістіктерге байланысты облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының хатшылығына «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының 4 бағытын және «Мәңгілік Ел – патриоттық актісін» жүзеге асыру бойынша тапсырма берген Амандық Ғаббасұлы облыстағы ұлтаралық татулық пен тұрақтылықтың қалыптасуына еңбек сіңірген азаматтарды марапаттады. «Бірлік» қоғамдық алтын медалін Асылы Осман, Гриф Хайруллин, Шахисмаил Асиев, Наталья Тифанциди сынды белгілі қоғам қайраткерлерінің кеудесіне қадаса, әріптесіміз Жұмабай Мұсабековке Қазақстан халқы Ассамблеясының Құрмет грамотасын, «Огни Алатау» газетінің тілшісі Хасан Еспанов пен «Жетісу» телеарнасының тілшісі Гүлжан Қызайбаеваға Ассамблеяның Алғыс хатын тапсырды.
Жиын соңы этномәдени бірлестіктер өнерпаздарының концертіне ұласты.
Мәди АЛЖАНБАЙ