Президент Қасым-Жомарт ТОҚАЕВ Халықаралық Аралды құтқару қорының құрылтайшы мемлекеттері басшылары кеңесінің отырысына қатысты.
Халықаралық Аралды құтқару қорының 30 жылдығы қарсаңында өткізілген мерейтойлық саммиттің символдық мәні бар екенін атап өткен Мемлекет басшысы:
«Жаһандық климаттық өзгерістер, су тапшылығы кезеңінің басталуы және суармалы егістікке судың жетіспеушілігі Орталық Азияның қауіпсіздігіне қатер төндіреді. Халықаралық сарапшылардың мәліметіне сәйкес біздің аймақтағы температура жер шарындағы орташа көрсеткішпен салыстырғанда әлдеқайда тез көтеріліп келеді. Бұл Арал теңізі бассейнінің негізгі су көзі саналатын мұздықтар көлемінің кішіреюіне әкеп соқтырады. Олардың көлемі соңғы 50 жылда 30 пайызға кішірейген. Сарапшылардың бағалауы бойынша 2050 жылға қарай Орталық Азиядағы қуаңшылық жылына ЖІӨ-нің 1,3 пайыз мөлшерінде зиян келтіруі мүмкін. Бұл 5 миллионға жуық ішкі «климаттық» мигранттың пайда болуына түрткі болады», – деді.
Жалпы, су ресурстарын тиімді пайдалану әр өңірде жіті қадағалауды талап етеді. Мемлекет басшысы саммитте көтерген мәселе бойынша ел, облыс аумағында да жүйелі жұмыс атқарылуда. Бірақ тұрғындар арасында күн жылып, қар еріп, өзендер арнасы толып, су тасқынына айналып кетуі мүмкін деген қорқыныш та жоқ емес. Ал кейбір тұрғындар, керісінше, көктемгі егістік алқабына су жеткілікті ме деп уайымдайды. Бұл сауалдарға «Қазсушар» РМК Жетісу филиалы су пайдалану бөлімі бастығының міндетін атқарушы Майра Еспенова жауап берді. Оның айтуынша, ауылшаруашылығы саласына және оны дамытуға су ресурстары жеткілікті.
– Өзендер, көлдер, су қоймалары, еріген қар мен мұздық тау сулары, әрине, облыс экономикасының әртүрлі саласын дамытуға қызмет ете алады. Жайылымдарды суаруға және егін шаруашылығына су жеткілікті болады, бастысы, оны дұрыс бөлу керек. Тек экономикалық қызметтің кез келген бөлігіне аймақтың су ресурстарын ұтымды, үнемді пайдалансақ болды, – деді Майра Еспенова.
Өңірдегі ирригациялық жүйенің ұзындығы 5 мың шақырымнан асады. Тазарту, жөндеуді қажет ететін жұмыстар жүйелі жүргізілуде. Суару арналары қалыпты жағдайда.
– Ислам Даму Банкі сияқты жаһандық қаржы институттарынан алынған қаражат та тиімді пайдаланылуда. Мәселен, Көксу ауданы осылайша каналдарды қалпына келтіруге мүмкіндік алды. Ең бастысы, жұмыс жүйелі атқарылуда. Ал су тасқынына келетін болсақ, су тасқыны кезеңінде оңтүстік өңірімізді су басады деген болжам жоқ. Жағдай қалыпты. Көктемгі тасқынның алдын алу жұмыстарын жауапты мамандар атқарады. Облыстың су ресурстары жүйесіндегі жағдайға күнделікті мониторинг жүргізілуде. Өңірдегі су қоймаларын бақылау тұрақты назарға алынған, – деп түсіндірді Майра Мәлікқызы.
Су тасқыны кезеңінде қауіпті жағдайларды болдырмау үшін тұрғындарға табиғат аясында демалуға, тауға және су қоймаларына саяхаттауға тыйым салынады.
Еңлік Кенебай
Фото: Фото: gov.kz/ Су ресурстары және ирригация министрлігі
