Көшеге шықсақ болды, көзімізге әйнегі сынып, төбесі опырылған аялдамалар, қаңтарылған қоқыс салғыш жәшіктер ілінеді. Одан қалды тұрғындардың тынығуына арналған орындықтардың сынып жатқанын байқаймыз. Мұның барлығы, әрине, жойқын жарылыстан немесе табиғи апаттан емес. Адами апаттан келіп жатқан кесел. Көз көріп, көңіл құлазып жүрген жайттарды өзіміздің замандастарымыз істеп жатқандығы қынжылтады. Жастар арасындағы жүгенсіздікті үлкендер де сан мәрте айтып жүргені мәлім.
Осындайда біздегі «вандализмнің қоғамдық кеселге айналмас үшін не істеу керек?» деген заңды сауал туындайды. Қатаң жазалау керек десек, өткен жылы елімізде вандализмге қатысты жауапкершілікті қатаңдату бойынша арнайы заң қабылданған. Оған дейін де Мемлекет басшысы тәртіп бұзушылықпен күресу қажеттігін айтып атқарушы органдарға пәрмен бергені бар. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2024 жылы Ұлттық құрылтай отырысында вандализм мәселесін қозғай келе, біздегі жағдайды тілге тиек етті.
– Тағы бір кесел, бұл – вандализм. Өкінішке қарай, қоғамдық мүліктен бастап, мыңжылдық мәдени мұраларға дейін – бәрін жаппай бүлдіру кейінгі кезде әдетке айналған. Бурабайдағы Жұмбақтасты, Баянауылдағы Кемпіртасты қараңыздар. Ең жауһар жерлеріміздің сұлулығы шимайдың астында қалып жатыр. Үйдегі лифтіні, ауладағы ойын алаңын, көшедегі аялдаманы қиратудың қандай қисыны бар?! Мұның бәрі барып тұрған тәртіпсіздік, мәдениетсіздік, – деді Мемлекет басшысы.
Вандалдық әрекет жасағандарды 600 сағатқа дейін қоғамдық жұмысқа тарту қарастырылған. Тәртіп те, талап та өз күшін жоймауы тиіс. Ресми дерекке сүйенсек, Қазақстанда вандализмнен келетін шығын жылына 500 миллион теңгеден асып жығылатын көрінеді. Бұл мемлекетке де, жеке адамдарға да айтарлықтай экономикалық зиян келтірері сөзсіз. Ең ауыр қастандық – ұлт мәдениетіне жасалған қадам. Сондықтан, сіз бен біз қоғам мүлкін көзіміздің қарашығындай қорғай білу керекпіз.
Нарғыз ИБРАИМОВА,
І. Жансүгіров атындағы ЖУ студенті
Фото: pexels
