Еліміздің алғашқы эмбриологі Салтанат Берденқызы жақында Талдықорғанға келді. Ол жүкті болу бақытын аңсап жүрген әйелдермен кездесу өткізді.

Ғылым арқылы табиғаттың тылсым жұмбағын шешкен дәрігер ана бақытын сезінгісі келген келіншектердің сұ­рағына барынша жан-жақты жауап берді.Қарапайым, біл­гір, іскер маманның сөз сап­тауы, нәзікжандыларға деген жанашырлығы тәнті етті. Бір адам сауал берсе, соның ал­дағы күнге деген сенімін оят­қанша дәрігер тоқ­таусыз ке­ңес береді. – Арманы сөнгелі тұрған отты тұтату бәрі Жа­рат­қанның қолында. Деген­мен, негізгі ықылас-пейіл өзіңізде жатыр. Шешімі жоқ дүние болмайды. Тек сеніп, үмітті жану керек. Шын сұраса құдайдың беретіні хақ, – де­ген сөзі салы суға кетіп жүр­ген әйелдердің еңсесін көтер­ді. Өздеріндегі кінә­ратты ежіктей жеткізіп, сәби сүю үмітінің мүлде жоқтығын айтып күмілжіген әйелдерге дәрігер бала көтерудің сан қырлы жолы барын айтып, жігерлендірумен болды. Ма­ман «бар», «болады», «басқа жолдарын қарастырамыз», – деген кеңес-лебізі арқылы келін­шектердің күдігін сейілт­ті.

Жиналғандар: «Денеден тыс ұрықтандыру» деген тәсіл жайлы айтып беруді өтінді.

– Ол – аналық ұрықты де­не­ден тыс, яғни «құтыда» ұрық­­­­тандыру. ДТҰ – бүгінгі таңда бедеулікті емдеудегі ең тиімді және нәтижелі тәсілі. Бұл әдіс әйелдің жатыр түтік­ше­лері жоқ немесе өткізу қабі­леті нашар, еркек бел­сіз­ді­гінде, эндометриозда, аналық бездің дұрыс жұмыс атқара алмауында, бедеуліктің се­бебі анықталмаған кезде, ем қонбай қойғанда қолда­ныла­ды.

– Денеден тыс ұрық­тан­дыру әдісі арқылы гене­тика­лық сырқаттарды анықтауға бола ма?

– Аталмыш әдіс арқылы тұқым қуалайтын әртүрлі гене­тикалық кеселдерді анық­тауға болады. Бұл әдіс эм­брионды жатырға салмай тұ­рып жасалынады. Зерттеу әдісін имплантация алдын­дағы генетикалық диагнос­тика деп атайды. ИГД әдісі­мен даун синдромы, гемо­филия, тағы да басқа сыр­қаттарды анықтауға болады.

– Жүктіліктің жүзеге асы­рылуына қандай кепілдік бар?

– Қалыпты жағдайда жүк­тілік үдерісі нашар атқа­ры­лады. Мысалы, 20 жастағы әйелде бала көтеру мүмкіндігі 15-20 пайыз, 30 жаста – 10 пайыз, ал 40 жаста – 5 пайыз. Денеден тыс ұрықтандыру және эмбрионды жатырға қон­дыру әдістерінде аналық без­ді ұрықтандырудың арқа­сын­да бұл көрсеткіш екі есе ар­тады, – деді дәрігер.

Облысымыздың жер көлемі үлкен. Бірақ, адам қарасы соған сай емес. Демо­гра­фиялық саясат бойынша өңір тұрғындарының санын арт­тыру көзделуде. Қазақстан Республикасы Президенті жа­нын­дағы отбасы және әйелдер істері жөніндегі ұлттық комис­сияның мүшесі Салтанат Бер­денқызының келудегі мақсаты – демографиялық өсудің тү­йін­ді мәселелерін қарастыру. Ол республика көлемінде қол­ға алған бұл игілікті істі Тәуел­сіздігіміздің 25 жылдығына арнапты. Алдағы уақытта ұрпақ өрбітуші маман рес­пуб­­ликаның басқа да облыс­та­рына сапар шекпекші.

Биология ғылымдарының докторы бедеулік пен бел­сіздікті емдейтін дәрігер­лердің аздығын айтты. Ол соңғы жылдары өз емха­насында 100-ден аса маман тәрбиелеген. Сондай-ақ, 20-дан астам зертхананың ашылуына себепші болған. Ендігі мәселе –облыс­тар­дағы мамандарды оқыту, біліктілігін жетілдіру. Осы­лайша ерлі-зайыптыларға нәрестелі болу бақытын сый­­лау.

 Әйелдің жан-дүниесі, ағзасы өте күрделі құрылым. Бірақ, оның бойындағы нә­зік­тіктің тасасында ұлы күш бар. Ол – адамзаттың тір­шілігін жалғастыру жолын­дағы жауапкершілік күші. Әйел – ұрпақ жалғастығы үшін адам сенгісіз қиын­дыққа шыдай алады. Енде­ше, бесік тербетер бақытқа бөлете гөр қыз-келін­шек­терді деген тілеу тілейік.

Гүлжан Тұрсын