Жетісу облысының криминалдық полиция басқармасының бөлім бастығы Серік Демейов киберқылмыспен күрес бағытында атқарылып жатқан жұмыстар жайында кең көлемде баяндама жасады.
Оның айтуынша, өңірде киберқылмысқа қарсы жүйелі іс-шаралар 2025 жылдың 16 қаңтарынан бастап нақты бағытта қолға алынған. Осы күні Жетісу облысы ПД бастығының №22 бұйрығымен киберқылмысқа қарсы іс-қимыл басқармасы құрылып, штаттық бірлікте 7 қызметкер бекітілді. Құрамында техникалық білімді, тәжірибелі жедел уәкілдер бар.
Биылғы жылдың алғашқы 5 айының қорытындысы бойынша облыс аумағында 215 интернет-алаяқтық дерегі тіркеліп, оның 54,2%-ы әшкереленген. Бұл өткен жылмен салыстырғанда (2024 ж. – 20,8%) айтарлықтай жоғары көрсеткіш.
Сонымен қатар, ауыр санаттағы қылмыстардың ашылу деңгейі 87,7%-ды құраған.
Жыл басынан бері тергеліп, аяқталған 130 қылмыстық істің (2024 ж. – 30) 122-сі сотқа жолданған. Жалпы келтірілген материалдық шығын көлемі 588 млн. теңге болса, соның 88 млн. теңгесі жәбірленушілерге қайтарылған.
2024 жылдың 22 шілдесінен бастап енгізілген «Antifraud» жүйесі арқылы облыс көлемінде 2 431 инцидент тіркелген. Оның ішінде полиция тарапынан 1 620 дерек интернет-алаяқтық ретінде танылған. Ал үйлестірілген жұмыс нәтижесінде 117,1 млн. теңге бұғатталды, соның 12,2 млн. теңгесі толығымен жәбірленушілерге берілген.
Басқарма құрылған уақыттан бері заңсыз ақша айналымына қатысы бар 2 ұйымдасқан қылмыстық топ әшкереленген. Солардың бірі – «Toр Нат» атты қолма-қол ақшаны айналдыру орталығының негізін қалаушысына қатысты 38 эпизод, ал жалпы 75 эпизодтан тұратын тағы бір іс сотқа жолданған.
Биыл 6 наурызда Ұлттық қауіпсіздік департаменті қызметкерлерімен бірлесе жүргізілген арнайы іс-шара барысында прокси-сервер құрылғысы анықталып, интернет-алаяқтыққа пайдаланылғаны дәлелденген. Аталған дерек бойынша азамат «Д» ұсталып, қылмыстық іс ҚР ҚК 213-бабының 2-бөлігіне сәйкес сотқа жіберілген.
Ал 13 наурызда заңсыз сақталған 7 Sim-box құрылғысы (96 слотты) мен 50 мыңнан астам SIM-карта тәркіленіп, азамат «В» ұсталған. Бұл іс те жоғарыда аталған бап бойынша сотқа жолданды.
Қоғамдық серіктестік негізінде «Жас қыран» студенттік жасағы, «Lider KZ» еріктілер тобы, «Қос қанат Жетісу» қоғамдық бірлестігі сынды ұйымдармен бірлескен түсіндіру жұмыстары жүзеге асырылуда.
Осы жылы QR-код арқылы ескерту бейнематериалдарына өтуге мүмкіндік беретін брошюралардың жаңа форматы әзірленген. Бес айдың ішінде 85 мыңнан астам жадынама мен брошюра мешіттерде, базарларда, сауда үйлерінде, оқу орындары мен емханаларда таратылған.
Интернет кеңістікті бақылау нәтижесінде 2184 порнографиялық, экстремистік және заңсыз мазмұндағы сайт бұғатталған. Сонымен қатар 642 бейнеролик түрлі интернет алаңдарына жүктеліп, киберқылмыстың алдын алу бағыты бойынша белсенді жұмыс жүргізілген.
Жыл басынан бері республика көлемінде жылына екі рет өтетін «Anti-fraud» жедел-профилактикалық іс-шарасының аясында өңірде 3 қылмыс тәуліктік режимде ашылып, бұған дейін жасалған 74 қылмыс әшкереленді.
Киберқылмыспен күресте бірлесе әрекет ету мақсатында Жетісу облысының прокуратурасы, полиция департаменті, «Қазақтелеком» АҚ, «Кайнар-Медиа» ЖШС, «Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС ұйымдарымен өзара ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойылған.
Криминалдық полиция басқармасының бөлім бастығы Серік Демейовтің сөзінше, киберқылмыспен күрес – тек полицияның емес ғана, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Сондықтан әр азаматтың цифрлық қауіпсіздік мәдениетін қалыптас- тыру – басты басымдықтардың бірі.
С. КӘКІМҰЛЫ
