Жаздың шіліңгір аптабында ағзаға түсетін салмақ артады. Ыстық ауа райы адамның қан айналымын, жүрек жұмысын, тері және ішкі ағзалар қызметін өзгеріске ұшыратады. Сондықтан аптап күндері әрбір адам өзінің және жақындарының денсаулығына мұқият болуға тиіс.
Ең алдымен, күннің ең ыстық уақыты – сағат 11:00 мен 17:00 аралығында далада жүруден барынша бас тарту қажет. Бұл кезеңде күн сәулесі ультракүлгіннің ең белсенді толқындарын бөледі, ал ол теріге, көзге және қан қысымына қатты әсер етеді.
Далаға шығу қажет болса, міндетті түрде жеңіл, ашық түсті, кең киімдер кию керек. Мата табиғи – мақта немесе зығыр болғаны дұрыс. Басыңызға кең жиекті бас киім киіңіз немесе күнқағар пайдаланыңыз. Көзді күн сәулесінен қорғайтын сапалы көзілдірік те маңызды.
Ағзада су теңгерімін сақтау үшін жеткілікті мөлшерде таза су ішу қажет. Шөліңізді басу үшін газдалған тәтті сусындар немесе салқын кофе емес, кәдімгі су, көк шай, морс, айран, сарысу секілді пайдалы сұйықтықтар ішкен жөн. Бір күнде кемінде 2–2,5 литр су ішу ұсынылады.
Аптап кезде майлы, ащы, қуырылған тағамдардан бас тартқан абзал. Ағзаға жеңіл, сіңімді және суы мол тағамдар керек. Көкөніс пен жеміс-жидекті көптеп тұтынып, балмұздақ немесе мұздатылған тағамдармен шамадан тыс әуестенбеген дұрыс.
Ауа температурасы жоғарылаған сайын жүрек пен қан тамырларына артық күш түседі. Бұл әсіресе қарт адамдар мен қан қысымы жоғары, жүрек-қан тамыр ауруларына шалдыққан жандар үшін қауіпті. Мұндай кезде дәрі-дәрмектеріңізді өзіңізбен бірге алып жүру, алдын ала дәрігермен кеңесу қажет.
Балалар мен қарт адамдарды аптапта күн астында ұзақ ұстауға болмайды. Олардың ағзасы жылуды реттеу қабілетіне әлсіз, сондықтан күн өту, қан қысымының көтерілуі, әлсіздік секілді жағдайлар жиі кездеседі.
Автокөлікте кондиционер қосулы болса да, ұзақ уақыт отыруға болмайды. Температура айырмашылығы ағзаға кері әсерін тигізеді. Сол секілді салқындатқыш құрылғыны бірден қатты қоспай, біртіндеп қосу ұсынылады.
Егер өзіңізде немесе жанындағы адамда бастың айналуы, жүректің айнуы, әлсіздік, дене қызуының көтерілуі, тыныс алудың қиындауы сияқты белгілер байқалса, бұл күн өту немесе ыстықтың әсерінен болуы мүмкін. Ондай жағдайда дереу көлеңкеге немесе салқын жерге жеткізіп, су ішкізіп, басына дымқыл сүлгі қою керек. Қажет жағдайда «Жедел жәрдем» шақыру қажет.
Аптап күн тек жайсыздық тудырып қоймай, кейде өмірге қауіп төндіруі де мүмкін. Сондықтан қауіпсіздік шараларын ескеріп, өзіңізді, жақындарыңызды қорғай білген маңызды.
7-su.kz/Мақпал Әділханқызы
