Қарбыз – жаздың ең тәтті әрі шөл қандырар жемістерінің бірі. Ол түрлі дәруменге бай және аптап ыстықта ағзаның су балансын қалпына келтіріп, қан қысымын төмендетуге көмектеседі. Алайда қарбыздың да өз маусымы бар. Мамандар оның тым ерте піскен түрін жеуге асықпауға шақырады, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Астана қаласы санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Мұхамғали Арыспаевтың айтуынша, қазіргі уақытта сауда сөрелерінде тұрған қарбыздардың басым бөлігі – Түркия мен Өзбекстаннан әкелінген немесе жылыжайда өсірілген жемістер.
«Қарбыздың ең ерте пісетін сұрыптарының өзі тек шілденің соңына қарай жеуге жарамды болады. Ал табиғи жағдайда піскен, нағыз пайдалы қарбыздар тамыз айының ортасы мен қазан айының басына дейінгі аралықта саудаға түседі. Себебі қарбыз ыстықты жақсы көреді, күн сәулесімен піседі», – дейді ведомство өкілі.
Жылыжайда өскен жемістерден қауіп бар ма?
Мұхамғали Арыспаевтың айтуынша, жылыжайда өсірілген қарбыздар нитрат мөлшерінің көп болуымен қауіпті болуы мүмкін. Минералды тыңайтқыштардың шамадан тыс қолданылуы жемісте нитраттар мен басқа да зиянды қосылыстардың жиналуына алып келеді.
«Жылыжайда өсірілген жемістерге нитраттар көп қосылады. Бұл – жемістің тез пісуіне әсер етеді. Бірақ артық мөлшерде қолданылған тыңайтқыштар мен пестицидтер адамдардың улануына себеп болуы мүмкін. Қарбыздар инсектицидтермен, гербицидтермен және фунгицидтермен өңделеді. Сондықтан ерте пісетін қарбызды абайлап тұтыныңыз», – дейді ол.
Қазақстанда бақша дақылдарына қолданылатын нитраттардың рұқсат етілген шекті көлемі – 60 мг/кг. Егер бұл шектен асып кетсе, жеміс адам денсаулығына қауіпті саналады.
Сапалы қарбыз қашан келеді?
Мамандар нағыз піскен, табиғи жолмен өсірілген қарбыздар еліміздің егіс алқаптарынан тамыз айының екінші жартысында жеткізілетінін айтады. Дәл осы кезеңде қарбыз тәтті де пайдалы болады.
Алайда бұл ерте сатылып жатқан барлық қарбыз қауіп төндіреді деген сөз емес.
«Кейбір елдердің климаты қарбыздың маусым айында табиғи түрде пісуіне мүмкіндік береді. Бірақ елге келген әр партия міндетті түрде санитарлық сараптамадан өтеді. Егер нитрат көрсеткіші нормадан асып кетсе, ол өнім сатылымнан алынып тасталады», – дейді Мұхамғали Арыспаев.
Қарбыз – жазда жиі тұтынатын жемістің бірі болғанымен, оны дұрыс маусымда жеу маңызды. Мүмкіндігінше шілде айының соңына дейін қарбыздан бас тартып, тамызда піскен табиғи өнімді таңдаған жөн. Сонымен қатар қарбызды сенімді дүкендер мен базарлардан сатып алған дұрыс. Осылайша, өз денсаулығыңызды қорғап, жазғы жемістің нағыз пайдасын көре аласыз.
Дереккөз: baq.kz
