Оқи отырыңыз
ЖИТС – жүре пайда болған иммундық тапшылық синдромы қауіпті кесел. Иммундық жүйенің жүре пайда болған тапшылығы дертінің белгілері мен инфекцияларының жиынтығы. Жұқтырылған қорғаныш тапшылығы белгiсi салдарынан АИТВ инфекциясы өршиді. АИТВ-инфекциясының ЖИТС-ке ауысуы иммунитет тапшылығының асқынуы және жұқпалы индикаторлық аурулардың өршуінің белгісі саналады.
Сондықтан әр адам мұндай сырқатқа шалдықпау үшін өз өміріне жауапкершілікпен қарауы керек. Жүре пайда болған иммундық тапшылық синдромына шалдығу – қорғаныш тапшылығының қоздырғышын жұқтырған адамның иммундық жүйесінің төмендеуінің белгісі. Жыл сайын әлемде 650 мың адам ЖИТС-тен қайтыс болады.
«ЖИТС» термині АИТВ инфекциясының соңғы сатыларының анықтауышы. Яғни АИТВ инфекциясын уақытында емдемесе 8-10 жыл ішінде ЖИТС белгілері пайда болады.
ЖИТС-тің пайда болуы белгілі бір инфекцияның даму салдарынан туындайды. АИТВинфекциясының бірінші кезеңі симптомсыз өтеді. Ол ЖИТС дерті саналмайды. Екінші кезеңі кіші шырышты тері жамылғылары және қайталанатын тыныс жолдары инфекцияларымен бірге жүреді. Үшінші сатысы бір айдан астам уақытқа созылатын белгісіз этиологияның созылмалы диарея,ауыр бактериалды инфекция және өкпе туберкулезі. Төртінші церебральды токсоплазмоз, кандидоздың кандидозы, трахея, бронхы, өкпе немесе Капоши саркомасы. АҚТҚ ауруының асқынған сатысы ЖИТС есептеледі. Бұл аурулардың көпшілігі дені сау адамдарда оңай емделетін оппортунистік инфекциялар саналады.
АИТВ-ға байланысты мынадай ұғымдарды біліуіміз қажет. Халықтың негізгі тобы – өмір салтының ерекшеліктеріне байланысты АИТВ инфекциясын жұқтыруға бейім. Сенім пункті – халықтың негізгі топтарына анонимдік, еріктілік және құпиялылық қағидаты бойынша тегін негізде профилактикалық қызметтер көрсетілетін арнайы ұйымдастырылған пункт.
Достық кабинеті – еріктілік және құпиялылық қағидаты бойынша АИТВ инфекциясын жұқтырғандарға және халықтың негізгі топтарына жыныстық жолмен берілетін инфекциялық аурулар кезінде профилактикалық және емдеу-диагностикалық көмек көрсетудің арнайы ұйымдастырылған тегін пункті.
Әрбір адам ЖИТС-тің қалай жұғатынын білуі керек. Вирусты толық емдеу мүмкін емес. Және бұл оның басты қаупі. Ең басында, инкубациялық кезеңде инфекцияның көріністері болмайды. Диагнозға дұрыс назар аудармай, жасырын күйге көшу жылдам өршиді. АИТВ мен ЖҚТБ-ны шатастырмау керек. Бірінші жағдайда біз инфекция туралы, ал екіншісінде сырқат туралы айтып отырмыз. Осы себепті аурудың ауыр кезеңінің дамуын болдырмау үшін ерлер мен әйелдерді уақытылы диагностикалау керек. Егер диагноз ерте анықталса өмір сүру ұзақтығы 20-50 жылға созылады. Адам бойындағы ЖҚТБ соңғы сатыда анықталса, емдеу уақытында жүргізілмесе өмір сүру ұзақтығы 6-9 айдан аспайды.
Сол себептен халықтың негізгі топтары арасында АИТВ-ның алдын алу шараларының жүргізілуі, түсіндірілуі аса өзекті.
А. Акишева,
«Жетісу облысының денсаулық сақтау басқармасы» ММ ШЖҚ-на қарасты
«Облыстық АИТВ-ның алдын алу орталығының қоғаммен байланыс бөлімінің дәрігері
Фото: ашық дереккөзден
