Оқи отырыңыз
Ұстаз берген тәрбие әрбір жанның өміріне жол сілтер шамшырақ секілді. Ғылым иесі ғалым да, ел қорғаған батыр да, тілінен бал тамған ақын да, тегеуріні темір балқытқан жұмысшы да, егін салған диқан да, мал бағып терін төккен шопан да, көк күмбезінен әрі өткен ғарышкер де, бәрі-бәрі ұстаздан білім, тәлім алған. Сондықтан ұлағатты ұстаздарға бүкіл адам баласы құрметпен бас иеді. Сондай жанның бірі – Дәмелі Тұрымтаева.
Білім беру саласында алар орны, сіңірген ерен еңбегі өз алдына орасан. Ол өзінің бар өмірін, көп қырлы дарынын, терең білімі мен шығармашылық шабытын Отанға және туған халқына адал қызмет етуге арнады. 1949 жылдың 15 наурызында Бөрлітөбе ауданына қарасты «1 Май» ұжымшарында дүниеге келген ол бала болса да білікті, аз сөйлеп көп тыңдайтын, қолға алған ісін ұқыпты атқаратын еңбекқор болып өскен. Тумысынан білімге құмар Дәмелі Рымтайқызы Үлгі ауылындағы орта мектептің 10-сыныбын бітіріп, Семей қаласындағы құрылыс техникумының қаржы мамандығына оқуға түседі.
1969-1973 жылдары қазақтың Абай атындағы ұлттық университетінде тарих пәні мамандығы бойынша білім алып, бар ғұмырын ұстаздық жолға арнайды. 1973-1986 жылдары туған ауылындағы мектепте тарих пәнінің мұғалімі, кейіннен директордың тәрбие жөніндегі орынбасары болып қызмет істеген. Дәмелі қай ортада қызмет етсе де оның басшылық және ұйымдастырушылық дарыны, бастамашылдығы, жауапкершілігі ерекше айшықталып тұратын. 1986-1990 жылдары "Егінсу" кеңшарындағы орта мектепте тарих пәнінен сабақ берген. 1990-1992 жылдары Бөрлітөбе аудандық білім бөлімінде әдіскер, 1992-1996 жылдары Ушинский атындағы орта мектепте мұғалімдік қызметті абыроймен атқарды.
1996 жылы Мұқан Төлебаев атындағы орта мектепке директор болып тағайындалған. Қиын-қыстау кезеңдерде туған ауылына келіп, «жұмыла көтерген жүк жеңіл» демекші, ел азаматтарының арқасында тозып кеткен мектепті қалпына келтіріп, жаз жайлауда, қыс қыстауда жүрген ауыл балаларына жаңа типті мектепте білім алуына зор септігін тигізген.
– Сол кезде Ақсу ауданына қарайтын едік. Аудан басшыларының көмегімен мектептің әр қабатын жылытатындай пеш салдырттық. Ауыл ақсақалдары, ата-аналар және мектеп ұжымы ауызбіршілік танытып, бірде-бір күн оқуды тоқтатпадық. Қандай да бір қиын күндер болса да сабақ өтпей қалу деген мүлде болмайтын. Бұл – біз үшін қылмыс істегенмен пара-пар, – дейді ұлағатты ұстаз өз сөзінде.
Талдықорған облыс орталығы болған 2001 жылы М. Ломоносов атындағы №5 мектеп лицейде директордың оқу-тәрбие жөніндегі орынбасары қызметін де жоғары деңгейде атқарды. Сол білім ошағынан зейнеткерлікке шықты. Бүгінде балалары мен немерелерінің арасында бақытты ғұмыр кешуде.
Дәмелі Рымтайқызының ерекшелігі – ол туабіткен ұстаз, бар жан дүниесімен мұғалім. Ұстаздықтың шыңына шыққан зиялы жанның бірегейі. Ол нашар оқиды деген шәкіртке ең алдымен сенім білдіретін. Жауапкершілігі жоғары спорт, тазалық, оқу секторы сияқты қоғамдық жұмыстарға сайлайтын. Оқымайды деген шәкіртті оқытып шығаратын. Әрбір баланың жеке қасиетін дамытуға көп көңіл бөлетін. Бұл да ұстаздың шеберлігі, ұлылығы емес пе?!
Ұстаз еңбегі – өлшеусіз, баға жетпес құндылық. Әрбір адам мұғалім салған сара жолмен жүріп, нұсқаған сүрлеумен ғана ілгері басады. Осындай түзу жол сілтей білген Дәмелі Рымтайқызы тәрбиелеген шәкірттер бүгінде еліміздің әр саласында жемісті еңбек етуде.
Өмірін бала тәрбиесі мен ұстаздыққа арнаған Дәмелі Рымтайқызының ұзақ жыл білім саласында атқарған еңбегі еленбей қалған жоқ. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың Алғыс хатымен, ҚазССР Білім және ғылым министрлігінің төсбелгісімен, көптеген мерекелік медальдармен, ҚР Құрмет грамотасымен, облыс әкімінің Алғыс хаты, Талдықорған қаласы әкімінің Құрмет грамотасы және басқа да Алғыс хаттармен марапатталған.
Өзінің терең білімі мен парасаттылығының арқасында ұстаз қауымның арасында ерекше құрметке бөленген тұлғаны Бөрлітөбе ауданында қызмет істеп жүрген кезінен жақсы білемін. Мен дарынды балаларға арналған М. Арын атындағы №24 лицейде басшылық қызметте болғанымда, ол кісі М. Ломоносов атындағы №5 орта мектеп лицейінде директордың оқу-тәрбие ісі жөніндегі орынбасары болып қызмет атқарды. Сол кездегі біздің ұстаздық шығармашылығымыз біте қайнасты десем де болады. Сөйлеген сөзінен-ақ ұстаз екенін бірден аңғаруға болатын ерекше қасиетіне күні бүгінге дейін сүйсінемін. Ешқашан дауыс көтеріп сөйлемейтін. Оқушылар жүрегіне жол таба білген, сапалы білім мен саналы тәрбие беруде өзіндік өнегелі ізі бар педагогтың бұл қасиетін жоғары бағалағанымыз жөн.
Саналы ғұмырын ұрпаққа сапалы білім беруге арнаған жан бүгінде жетпісінші көктемін қарсы алуда. Мерейлі жасқа толғалы отырған өнегелі өмір иесінің оқу-ағарту жолында сіңірген еңбегіне зор алғыс айта отырып, келер күніне тек қуаныш тілеймін. Мәнді де мағыналы ұзақ ғұмыр сүріңіз, ұлағатты ұстаз, аяулы ана, ардақты әже.
Күләй ТҮСІПОВА,
ҚР білім беру ісінің үздігі, Талдықорған қаласының Құрметті азаматы
