Оқи отырыңыз
Қазіргі таңда өзінің өмірінде кездескен қиындықтарының шешімін бойындағы күш-жігерінен емес, балгердің алдында жайылған құмалақ тастарынан іздейтіндерді байқаймыз. Бұрыннан келе жатқан бұл тылсым кәсіп, бақсылық, шаманизмнің бір жұрнағы емес пе? Әлде кез келгеннің мұң- мұқтажын шешіп бере ала ма? Әй, қайдам, құны жоқ құмалақтардың баға жетпес, тіршіліктің шимайланған шаруаларын тарқатып беретініне күмәнім бар.
Күнделікті қарбаласқан күндерімнің бірінде орталық базарға бара жаттым. Арлы-берлі асыққан адамдардан, жар салып айтылып жатқан жарнамалардан-ақ қаланың қызу тіршілігі қайнап тұрғаны байқалады. Бұл тынымсыз тіршілік қылып, екі аяғынан тік тұрып, тірлігін түзеп жатқан Талдықорған тұрғындарының күнделікті қам-қарекеті. «Шаған» сауда орталығының алдында егде жасқа таяп қалған әжені көрдім. Бал ашып отыр екен. Жанында жанары тұңғиық мұңға батқан, жүрегі жабырқаулы екендігі жүзінен байқалған әйел әженің әр сөзін мұқият тыңдауда. Салмақты киінгеніне, өзін байсалды ұстағанына қарап жасы отызға таяп қалған шығар деп ой түйдім. Балгер құмалақтарды тізетін орын таппай, етегіне бал ашып, жұмысын жүргізуде. Тастар құмалақшының етегінде оңға, солға домалап, болашақты барлап жатқандай кейіп танытуда. Неге екені белгісіз, өмірге өкпелеп, тағдырға налыса жұбату іздеп, балшы аралайтын кей адамдарды аңғарып жатамыз. Құдды бір балгерлер дүниенің мәнін ашып, дүдәмал ойды дөп тауып, санадағы сансыз сұраққа жауап беріп, жүректегі мұзды жібітетіндей көрінеді. Шын мәнінде өткен қиындықтарды еске салып, «болашағың жақсы» дегеннен басқа ештеңе айта қоймас. Бірақ, оларға да сол керек жұбату іздеп келді ғой. Ойлап қарасам мұндай қызмет түріне жүгінетіндерге балгер емес, кәдімгі психологтің көмегі керек. Әже болашақты болжап болып, ерсілі-қарсылы домалаған тастарды тоқтатты. Әйелдің көңіліндегі күдіктің тұманы сейілген сияқты. «Қиындықтың қара бұлты кетті, ендігі өміріңнің аспаны ашық, күндей күліп, гүлдей құлпырып жүресің» – дегені-ау шамасы.
Ертеде бақсылық, балгерлікпен елден жырақтап, өзімен-өзі күн кешіп жүрген адамдар айналысатын. Заманның ағымына қарай мұны пайда тауып, кәсіп қылатын арнайы қызмет түрі етіп алған ғой, кей адамдар. Болашақты Алладан басқа ешкім білмейтіні хақ. Құмалақ жаюға орындық таппай отырған пенде тағдырды қайдан білсін?..
Мадияр Тоқан,
білімгер.
