Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт ТОҚАЕВ Бурабайда өткен IV Ұлттық құрылтайда: «Біздің еліміз – әлеуметтік мемлекет. Сондықтан білім беру, денсаулық сақтау салаларына инвестиция салуды жалғастырамыз. Бұл – біздің конституциялық міндетіміз» дей келе денсаулық сақтауға мән беру мемлекет үшін маңызды екенін атап өткен болатын.
Есірткіні қолдану кезінде бүйрек үсті безінен норадреналин бөлініп, бас миының улануына әкеліп соғады. Бас миының стриатум бөлігінде норадреналин көп болса, паркинсон ауруына шалдығу мүмкін. Яғни, синтетикалық есірткіні қолдану паркинсон кеселіне шалдықтырады. Синтетикалық есірткіні қолдану қан айналымына кері әсер етеді. Қан дұрыс айналмағандықтан ұюы мүмкін. Оны медицинада тромб деп атайды. Ағза ұйыған қанды еріту үшін шамадан тыс жұмыс істей бастайды. Соның салдарынан қан тоқтамай қоюы мүмкін. Мысалы, мұрыннан қан кетсе тоқтамай қояды. Ал, қан көп кетсе адам өліп кетуі мүмкін.
Синтетикалық есірткілерді қолдану ағзада натрий деңгейін азайтады. Сонымен қатар, синтетикалық есірткілерді қолдану мидың ісігіне әкеліп соғады. Ми ісігі дегеніміз – ми құрылымдарындағы су-тұз алмасуы бұзылуынан ми өз жұмысына қабілетсіз болып қалады. Бас қаңқасының ішіндегі қысымның өзгеруінің бірнеше дәрежесі бар.
Бірінші дәрежелі қаңқа ішілік қысым кезінде сұйықтық 15-20 мл. сынап бағанасына тең. Екінші дәрежелі қаңқа ішілік қысым 20-40 мл. сынап бағанасы көлемінде.
Үшінші дәрежелі қаңқа ішілік қысым – бас қаңқасындағы жұлын сұйықтығы 40 мл. сынап бағанасынан жоғары болады. Есірткі қолдану бас қаңқасындағы жұлын сұйықтығының қысымын үшінші деңгейге арттырып, бас ми ісігін тудырады. Сонымен қатар, ми ішілік қан айналымына есірткінің зияны жөнінде айтып өтейік. Қалыпты физилогиялық жағдайда 100 грамм ми тіні 55-60 мл. қан айналдыру керек. Яғни, ми тінінде қан жоғары жылдамдықпен айналады.
Еркебұлан МОЛДАХАНОВ,
облыстық денсаулық сақтау басқармасының «Облыстық психикалық
денсаулық орталығы» МҚК
психиатр-нарколог дәрігері