Оқи отырыңыз
Елімізде өзін сот орындаушысы ретінде таныстыратындардың алдау фактісі жиілеп кеткен. Сенімдірек болу үшін олар сот актілерін жібереді. «Jibek Joly» телеарнасының «Фокус внимания» бағдарламасында мамандар алаяқтықтың жаңа түрі туралы айтты.
– Біз мемлекеттік органдарға қатысты алаяқтықтың сан түрін бұрын да кездестіретінбіз, бірақ бұл жолы жағдай күрделі. Бұған дейін алаяқтар мемлекеттік органдардың атына тіркеліп, түрлі салық түрлерін алып отырған. Алаяқтар шотын бұғаттау арқылы жәбірленуші табуға үміттенеді. Жәбірленушіге хабарлама келеді, содан кейін телефон арқылы өңделеді. Барлығы жәбірленушіге саналы шешім қабылдауға уақыт бермеуге бағытталған, - дейді STOPFAKE.KZ жобасының кураторы Айбек Күмісбеков.
Алаяқтықтың құрбаны болмау үшін сот актісінен келесі мәліметтерді тексеру керек: соттың шешімі, жіктеу, нөмір беру, аймақ, сот актісін орындау мерзімі, QR кодын, заңды күшіне енген күні сот шешіміне екінші ЭЦҚ болуы керек.
– Атқарушылық іс қозғалған кезде борышкерге SMS хабарлама жіберілетінін атап өткім келеді. Содан кейін ол AИУС ОИП веб-сайтында қарыздың бар-жоғын тексере алады. Борышкерлер тізімінде жеке сот орындаушысы туралы барлық деректер бар: оның байланыс нөмірлері, аумақтық деректері, іс жүргізуді қозғаған орган және т.б. Ол атқарушылық іс жүргізу туралы ресми деректер көзі болып саналады, - деп толықтырды ҚР Әділет министрлігінің мемлекеттік қызметтерді цифрландыру және автоматтандыру департаментінің директоры Данияр Шорин.
Алаяқтықтың ең көп таралған түрлері: сот актілерімен, банктік карталармен, есепшоттармен, қауіпсіздік қызметі мен банктерден қоңырау шалу, құқық қорғау органдары мен мемлекеттік қызметтерден, жалған нөмірлерден қоңырау шалу, қиыншылыққа тап болған туыстары туралы хабарламалар және көмек сұрау, ұтыс лотереясы, телефон вирустары, жарнама сайттары арқылы алаяқтық хабарламалары.
– Шын мәнінде счеты бұғатталып, нақты осы жағдайға тап болған екі оқиғамен таныспын. Бұл алаяқтардың арасында банктердің өзінде қандай да бір инсайдер, яғни уақытша блокқа түсіре алатын мықты көмекші бар екенін көрсетеді. Бұны зерттеу керек, бұл адамдарды тауып, жазалауға мүмкіндігіміз бар. Ең болмаса еліміздің ішіндегі осындай адамдарды әшкерелеуіміз керек, - деп атап өтті киберқауіпсіздік жөніндегі тәуелсіз сарапшы Евгений Питолин.
Қандай да бір әрекеттің алаяқтық екеніне күдіктенсеңіз, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің құқықтық ақпарат қызметіне хабарласуыңызға болады: 8 7172 58 00 58. Сондай-ақ 102 нөміріне қоңырау соғуға мүмкіндік бар.
Фото: iStock
