Оқи отырыңыз
Журналистер үйінде облыстық санитарлық-эпидемиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Индира Күнбасовамен «Кене энцефалиті: Берілу жолдары: Белгілері және оның алдын алу шаралары» деген тақырыпта брифинг өтті.
Спикердің сөзінше, кене энцефалиті – флавивирус вирусымен зақымданатын бас миы және жұлын арқылы таралатын сырқат. Маманның айтуынша, флавивирус вирус – залалсыздандыру заттары, ультракүлгін сәулелеріне төзімсіз.
Бірақ, төмен температурада ұзақ уақыт сақталуы мүмкін. Вирус залалданған сүт өнімдерінде 2 айға дейін сақталады. Табиғатта иксод кенелердің ағзасында болатын вирус адам, жабайы және үй жануарлары, соның ішінде сиыр, ешкі сияқты жануарларға жұғуы мүмкін. Вирус кене шаққанда, кенені басып, жаншығанда қан арқылы жұғады. Сондай-ақ, термиялық өңдеуден өтпеген ауру малдың сүтін және сүт өнімдерін пайдаланғанда таралады. Кене адамның терісінде ұзақ уақыт болғанда ауру туындау қаупі жоғарылайды. Аурудың инкубациялық кезеңі – бірнеше күннен 3-4 аптаға дейін. Сырқаттанушылық жағдайының тіркелуі көктем және күздің басында басталады. Өйткені табиғатта кене санының көбеюi және олардың белсендiлiгi арта бастайды.
Кене энцефалитінің вирусын орманда, саябақта, табиғат аясында демалу кездерінде жұқтыру мүмкін. Брифингте сырқаттанудың клиникалық белгілері айтылды. Ауру кенеттен басталатындықтан науқас адам ауырған уақытын дәл айтып бере алады. Бастапқы көріністері тұмауға ұқсас болады. Қызу көтеріледі, үшінші күннен бастап бас қатты ауырып, құсады. Кене энцефалиті асқынса денсаулыққа қауіп төнеді. Кене энцефалитінің асқынулары өте ауыр түрде өтеді. Науқаста әртүрлі дәрежедегі кома дамып, сырқаттың 2-4 күнінде 20-30% жағдайда өлім жағдайымен аяқталуы мүмкін. Бас-ми жүйкесінің зақымдалуынан тырысқақтық болады. Жұтыну қиындайды, сөйлеу қабілеті бұзылып, аяқ-қол, мойын бұлшықеттерi жансызданады.
Кене энцефалитінің алдын алу үшін тұрғындардың белгілі бір топтарын кенеге қарсы иммундаумен қамту керек. Иммундау кене энцефалитінен қолайсыз аймақта тұратын және жұмыс жасауға немесе демалуға баратын адамдарға жүргізіледі. Кене шаққан адамдарға арнайы кене энцефалитіне қарсы иммуноглобулин енгізіледі. Иммундауды кене шаққан күннен бастап 3 күн ішінде жүргізген тиімді. Табиғат аясына шыққанда шалбарды шұлықтың ішіне кіргізіп, үстіне шеті резеңкеленген ұзын жеңді киім кию керек.
Кене шаққанда орнын қасып және кенені жаншып тастауға, жұлып алуға болмайды. Кенені пинцет және басқа затпен алуға әрекет жасамаңыз. Мүмкіндігінше дәрігер-хирургқа жүгінген жөн. Ондай мүмкіндік болмаса қалыңдау жіпті кененің тұмсығына тақап байлап, әрі-бері ырғап абайлап шығару керек. Кененің басы мен тұмсығы тері астында қалып қалса, оны алу қиынға соғады. Ақсу, Алакөл, Ескелді, Кербұлақ, Сарқан, аудандары мен Талдықорған, Текелі қалалары кене энцефалитінен эндемиялық аймақтарға жатады. Табиғи ошақтардың аумақтарында профилактикалық-өңдеу жұмыстары 230 гектар көлемінде жүргізіледі.
Маманның сөзінен кейін тілшілер қауымы табиғат аясына шыққанда қалай сақтану керек, қандай дәрілерді алып барған дұрыс деген сауалдарды қойып, нақты жауап алды. Спикер тарапынан, тез арада дәрігерге жүгіну керектігі ескертілді.
Гүлжан Мұқашқызы
