Оқи отырыңыз
Ақсу ауданы Суықсай округіне қарасты "Аршалы тур" марал шаруашылығының ашылу салтанаты өтті. Шарада кәсіпкер марал өсіру ісін ары қарай дамыту үшін мемлекеттен демеуқаржы (субсидия) керек екенін айтты. Бұл туралы "Жетісу" газеті хабарлады.
Шараға Ақсу ауданы әкімінің орынбасары Серік Құсмолдин, ауыл ақсақалдары және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.
Шаруашылыққа Шығыс Қазақстан облысынан 23 марал әкелінген. Оның 10-ы буаз. Бұйырса, көктемде төлдейді деп күтілуде. Шаруашылық негізінен маралдың мүйізінен алынатын панта арқылы ем жүргізуді көздейді. Шипажай ашпақшы. Бұрыннан бар қонақүй мен монша күрделі жөндеуден өткізілді.
Шаруашылық ел басқарған, біртуар тұлға Дінмұхамед Қонаев атамыз демалған саяжайда орналасқан. Жанға жайлы аймақ. Таза ауа, тұмса табиғаты жанға жайлы. Оған емдік шара қосылса, денсаулық үшін тіпті әсерлі болатыны сөзсіз. Марал қанында адам ағзасына қажетті 25 түрлі микроэлемент бар. Жүрек, қанайналым, қан қысымы, буын, сүйек, иммундық жүйені жақсартуда марал мүйізінен алынатын қанның пайдасы өте зор. Мүйізді қайнатып, сорпасына түссе, денедегі суықты алып шығады. Сорпа буы сырқырағанға мың да бір ем.
Шаруашылық басшысы Берік Алдабергеновтің айтуынша, алдағы уақытта мұнда марал мүйізімен, қанымен емдейтін және массаж жасайтын мамандар шақырылады. Ол үшін, әрине, маралдың санын көбейту керек. Бүгінде ол 23 маралды өз қаражатына сатып әкелді. Бұларға барлығы 25 млн.теңге қаражат жұмсаған.
Киелі аң салқын ауаны жақсы көреді. Бойында қан көп болғандықтан ыстық ауада маралға шыбын-шіркей әуес. Жабысып, қанын сорады екен. Ал, маралдардың бүгінгі тұрған жері сайдың іші. Ыстықта бұл жер бүк болатын көрінеді. Сондықтан, жайылымды кеңейту керек. Жайылым аймақты арнайы сымтемірмен қоршау да қаражатты қажет етеді. Сондай-ақ, маралдың мүйізі емдік сұйықтыққа толу үшін алтын тамыр сынды сирек кездесетін шөпке жайылу керек. Ондай шөп Жоңғар алатауының жоталарында өседі.
Берік Кенжебайұлы шаруашылықты дамыту үшін мемлекеттен субсидия берілсе дейді. Қапал өңірі туризмге өзі сұранып тұрған аймақ. "Аршалы тур" Ақсу өзені бастау алатын Қоянды тауының бөктерінде орналасқан. Жазда бүлдірген, таңқурай жайқалып тұрады.
Бірақ барар жолы қауіпті. Ащыбұлақ ауылымен ортадағы көпір ағаштан жасалған. Біз жанымызды шүберекке түйіп, әрең өттік. Таулы аймақтың қара жолы қандай болатыны айтпаса да түсінікті.
Тау туризмін дамыту үшін марал шаруашылығына жанды көмек керек. Марал өсіру бұл жақта тарихта алғаш рет қолға алынды. Жанданса, туристер Шығыс Қазақстанға ғана емес, Жетісу өңіріне де келер еді. Ендеше, Суықсайдың төл перзенті Берік бастаған шаруаға демеуқаржы және инфрақұрылым жағынан қолдау қажет.
Гүлжан ТҰРСЫН
Ақсу ауданы
Алматы облысы
